Babanzâde Ahmed Naim ve 'Mekteb-i Sultani'ye Mahsus Sarf-ı Arabî ve Temrinat' Adlı Eseri

Abstract

Araştırma; müderris, mütercim ve fikir adamı Ahmed Naim'in hayatı, eserleri, ilmî kişiliği ile engin Arapça bilgisinin getirdiği zenginlikle Arapça öğretim yöntemleri hakkında kazandırdığı yeni bakış açısını ve bunun bir göstergesi olarak Mustafa Cemil ile beraber hazırlayıp temrinat kısmını kendisinin yazdığı 'Mektebi Sultaniye Mahsus Sarf-ı Arabî ve Temrinat' adlı eserin incelenmesini konu edinmektedir. Çalışma, bir giriş, iki ana bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusunun amacı ve önemi, kapsamı ve yöntemi ile araştırmada yararlanılan kaynaklardan bahsedilmiştir. Birinci bölümde, Ahmed Naim'in hayatı ele alınarak ailesi, eğitim ve çalışma hayatı, hakkında bilgi verilmiştir. Çok yönlü ilmi kişiliği, mütercimliği, müderrsiliği, felsefeciliği ve hadisçiliği olarak ayrı ayrı ele alınmış Arap dili öğretimindeki yeri ise hususi bir başlık altında incelenmiştir. Devamında eserlerine değinilmiştir. İkinci bölümde, mütefekkirin, Galatasaray nazırı Mustafa Cemil ile beraber hazırladığı, Arapça öğretiminde takdir toplayan eseri 'Mektebi Sultaniye Mahsus Sarf-ı Arabî ve Temrinat' adlı eseri incelenmiş, önce eser hakkında genel bilgi verilmiş daha sonra konu konu ele alınarak başka bir dilbilgisi eseri ile kıyaslanmış ve bilhassa temrinatı değerlendirilmiştir. Değerlendirme esnasında, yer yer temrinat örnekleri verilmiştir. Esere ve temrinatına dair çıkarımlarda bulunulmuş, Ahmed Naim'in kendi döneminde, dil öğretiminde yaşanan problemleri tesbit ettiği ve bunun için önerilerde bulunmakla beraber müderrisliği esnasında uygulamalı olarak da bir öğretim modeli ortaya koyduğu görülmüştür. Sonuç bölümünde ise eser ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: : Arapça öğretimi, Ahmed Naim, temrinat, mekteb-i sultani, sarf.

This Research mentions about professor, interpreter, intellectual Ahmed Naim and his life, his works, his scientific entity and with the richness was brought by his vast knowledge of Arabic, the new perspective, he contributed to Arabic teaching methods and as an indicator of this perspective, he prepared a work together with mustafa cemil and its practice parts are written by him with the name of 'Mektebi Sultaniye Mahsus Sarf-ı Arabî ve Temrinat' is examined. The study consists of an introduction, two main sections and a conclusion. In the introduction part, the purpose and importance of the subject of the research, the scope and method used in the research sources are mentioned. In the first part, Ahmed Naim's life, his family, education and working life, information is given. His multi-faceted scientific personality, interpretership, professorship, philosophy and hadith specialty handled as separately and his place in the teaching of Arabic language is discussed separately under a special title. Later, his works are mentioned. In the second part, the thinker's work which won general approve on Arabic teaching, prepared together with the Minister of Galatasaray Mustafa Cemil, 'Mektebi Sultaniye Mahsus Sarf-ı Arabî ve Temrinat' was examined; firstly general information about the work was given and then handled subject by subject and compared with another work of grammar and especially its practices was evaluated. During the evaluation, examples of expediting were given partly. Inferences were made on the work and examples. It has been seen that Ahmet Naim determined the problems in language teaching in his own period and make recommendations for this and also during professorship he put forward a teaching model in practice. In the conclusion part, evaluations related to the work were made. Keywords: Arabic teaching, Ahmed Naim, temrinat, mekteb-isultani, sarf.