Acil Servise Başvuran Onkoloji Hastalarının Bakımından Sorumlu Hasta Yakınlarının Bakım Yükleri İle Yaşam Doyumu İlişkisi

Abstract

ÖZET ACİL SERVİSE BAŞVURAN ONKOLOJİ HASTALARININ BAKIMINDAN SORUMLU HASTA YAKINLARININ BAKIM YÜKLERİ İLE YAŞAM DOYUMU İLİŞKİSİ Amaç: Acil servise başvuran onkoloji hastalarının bakımından sorumlu hasta yakınlarının bakım yükleri ile yaşam doyumu ilişkisini belirlemek amacıyla kesitsel bir çalışma olarak planlanmıştır. Materyal ve Metot: Araştırmanın evrenini 14.09.2015-31.03.2016 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Acil Servisine çeşitli problem ve şikayetler nedeniyle başvuran onkoloji hastalarının bakımından sorumlu 256 hasta ve yakını oluşturmuştur. Veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda geliştirilen hastayı ve bakım veren bireyi tanıtıcı bilgi formu ile Yaşam Doyum Ölçeği, Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Kullanılan ölçeklerin güvenilirliği Cronbach Alpha ile analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların %19,9'una lösemi, %19,1'ine akciğer kanseri tanısı konulduğu; %44,1'inin evre 4 olduğu; hastaların %52'sinde diğer organlara metastaz geliştiği belirlenmiş olup hastaların yaş ortalaması 56,3±15,0'dır. Hasta yakınlarının %70,3'ünü kadınlar %29,7'sini erkekler oluşturmakla birlikte yaş ortalamaları 43,6 ±11,9'dur. Bu çalışmada hasta yakınlarının Yaşam Doyum Ölçeği puanı ile Bakım Verme Yükü Ölçeği puan ortalaması arasında orta düzeyde ters yönlü anlamlı bir ilişki (p<0,001, r =-0,485) olduğu, Bakım Verme Yükü Ölçeği puanı arttıkça Yaşam Doyum Ölçeği puanının azaldığı belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmada hasta yakınlarının bakım yükleri arttıkça yaşam doyumlarının azaldığı belirlendi. Elde edilen bulgular doğrultusunda onkoloji hastalarının bakımından sorumlu hasta yakınlarının fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden desteklenmesi, yardım alabilecekleri soru sorabilecekleri dernekler ve topluluklar oluşturulması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Acil servis; bakım yükü; onkoloji; yaşam doyumu

Aim: The study was planned as a cross-sectional study aiming to determine the relation between care giving load of patient relatives responsible of oncology patients in emergency service with life satisfaction. Material and Method: The universe of the study consisted of 256 patient relatives responsible of care giving to oncology patients who visited Ondokuz Mayis University Health Application and Research Center emergency service due to various problems and complaints between 14.09.2015 and 31.03.2016. Data was collected by patient and care giver introductory information form developed by researcher in line with literature and life satisfaction scale and care giving load scale. In analysis of data Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests were used. The reliability of the used tests were analyzed by Cronbach Alpha. Results: Among the patients who participated to study, 19.9% were diagnosed leukemia, 19.1% were diagnosed lung cancer, 44.1% were in fourt stage, in 52% metastasis occurred and patient age average was 56.3 ± 15.0 Among the patient relatives 70.3% were women, 29.7% were men and their age averages were 43.6 ± 11.9. In this study it was determined that there was a medium level negative correlation between Life Satisfaction Scale and Care Giving Load scale point average (p<0.001, r=-0.485) and that Life Satisfaction Scale point decreased as Care Giving Load Scale point increased. Conclusion: In this study it was determined that life satisfaction of care givers decrease as care giving load increase. In line with the obtained findings it is suggested that patient relatives who are responsible of care giving to oncology patients should be physically, psychologically and socially supported and accordingly associations and gatherings where care givers can receive help and ask questions should be established. Keywords: Emergency service; careload; life satisfaction; oncology