Evde Bakım Hizmeti Alan Yaşlı Bireylerde Polifarmasi ve Akılcı İlaç Kullanım Farkındalığı İle Kırılganlık İlişkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, evde bakım hizmeti alan yaşlı bireylerde polifarmasi ve akılcı ilaç kullanım farkındalığı ile kırılganlık ilişkisini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Gereç Yöntem: Araştırmanın kesitsel özellikte olup evreni Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık biriminde kayıtlı bireyler oluşturmaktadır. Sisteme kayıtlı 100 hasta olup ayrıca bir örneklem seçimine gidilmeyip evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiş ve 100 hasta ile veri toplama sonlandırılmıştır. Veriler 'Tanımlayıcı Bilgi Formu', 'Edmonton Kırılganlık Ölçeği', 'Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği' kullanılarak toplanmıştır. Veriler, SPSS for Windows 22 paket programı ile analiz edilmiştir. İstatistiksel testler için anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Verilerin istatiksel değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiklerle birlikte pearson korelasyon analizi basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmada etik kurul ve kurum izinleri ile birlikte katılımcılardan yazılı ve sözlü onam alınmıştır. Bulgular: Yaşlı bireylerin yaş ortalamaları 74.20±8.40 olup %56'sı erkek, %83'ü evli, %35'i ilkokul mezunu, %51'i günlük 3 ve daha az ilaç kullanmaktadır. Yaşlı bireylerin Akılcı İlaç Kullanım Farkındalığı Ölçeği toplam puan ortalamaları 58.35±9.65'tir.Edmonton Kırılganlık Ölçeği puanlarına göre kırılganlık seviyeleri incelendiğinde; yaşlı bireylerin %26'sının kırılgan olmadığı, %26'sının görünürde savunmasız, %23'ünün hafif kırılgan, %13'ünün orta kırılgan ve %12'sinin şiddetli kırılgan olduğu belirlemiştir. Polifarmasi düzeyi ile akılcı ilaç kullanım farkındalık düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı (p>0.05), polifarmasi düzeyi ile kırılganlık düzeyi arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu ortaya konmuştur. (p<0.05). Sonuç: Çalışmaya katılan yaşlıların, polifarmasi düzeyi arttıkça, akılcı ilaç kullanım farkındalıklarında belirgin bir değişim gözlemlenmemekte, ancak polifarmasi arttıkça kırılganlık düzeyi artış göstermektedir. Yaşlı bireylerin daha fazla ilaç kullanmaları, sağlık durumlarındaki kırılganlığı artmasında etkili olmaktadır.

Objective: This study was conducted to reveal the relationship between polypharmacy and awareness of rational drug use and frailty in elderly individuals receiving home care services. Material and Method: The population of the study was cross-sectional and consisted of individuals registered in the Home Health Unit of Giresun Training and Research Hospital. There were 100 patients registered in the system and it was aimed to reach the entire population by not selecting a sample and data collection was finalized with 100 patients. Data were collected using the 'Descriptive Information Form', 'Edmonton Frailty Scale' and 'Rational Drug Use Scale'. Data were analyzed with SPSS for Windows 22 package program. The significance level was taken as 0.05 for statistical tests. Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis were used in the statistical evaluation of the data along with descriptive statistics. Written and verbal consent was obtained from the participants along with ethics committee and institutional permissions. Results: The mean age of the elderly individuals was 74.20±8.40, 56% were male, 83% were married, 35% were primary school graduates, and 51% used 3 or less medications daily. The mean total score of the Rational Drug Use Awareness Scale was 58.35±9.65.When the frailty levels were examined according to the Edmonton Frailty Scale scores, it was determined that 26% of the elderly individuals were not frail, 26% were apparently vulnerable, 23% were mildly frail, 13% were moderately frail and 12% were severely frail. It was found that there was no significant relationship between polypharmacy level and rational drug use awareness level (p>0.05), while there was a significant positive relationship between polypharmacy level and vulnerability level (p<0.05). Conclusion: No significant change was observed in the awareness of rational drug use of the elderly participants in the study as the level of polypharmacy increased, but the level of frailty increased as polypharmacy increased. The fact that elderly individuals use more medications is effective in increasing the frailty in their health status.