Şeker Fabrikası Atığı Döner Çamurunun (Birinci Karbonatlama Çamuru) Yumurta Tavuğu Rasyonlarında Kalsiyum Kaynağı Olarak Kullanılabilme Olanakları

Abstract

Bu araştırmada, şeker fabrikası atığı döner çamurunun yumurta tavuğu rasyonlarında kullanılabilme olanaklarını belirlemek amacıyla iki deneme yapılmıştır. Yemleme denemesine ait ilk çalışmada, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yetiştirilen 24 haftalık 324 adet, kalsiyum dengesinin saptandığı ikinci çalışmada ise 41 haftalık 30 adet beyaz yumurtalı Babcock B-300 yumurtacı hibrit kullanılmıştır. Yemleme denemesi 26 hafta, kalsiyum dengesinin belirlendiği deneme ise toplam 15 gün sürdürülmüştür. Her iki çalışmada da karmalardaki kalsiyum açığının % 0, 20, 40, 60, 80 ve 100'ünü karşılayacak şekilde Mermer Tozu (MT) yerine Döner çamuru (DÇ) katılan 6 farklı rasyon kullanılmıştır. Yemleme denemesi sonunda yapılan varyans analizi sonuçlarına göre; yumurta verimi, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı, canlı ağırlık değişimi, kırık-çatlak yumurta oranı, kırılma direnci, kabuk kalınlığı, femur ve tibia kemik külü, femur ve tibia kemik kalsiyumu açısından rasyonlar arasındaki farklılık çok önemli (P< 0.01) bulunurken, yumurta ağırlığı, şekil indeksi, kabuk ağırlığı, tibia ve femur kemiği ağırlığı, tibia ve femur kemiği fosforu ile kan kalsiyum ve fosfor düzeyleri gibi özellikler bakımından istatistiksel önemli farklılık bulunmamıştır (P>0.05). İkinci denemede, kalsiyum tutumu bakımından gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak çok önemli bulunmuştur (P<0.01 ). Elde edilen bulguların ışığı altında, yumurta tavuğu karmalarında kalsiyum açığının % 20'sinin MT yerine DÇ ile ikame edilebileceği söylenebilir. Anahtar Kelimeler :Döner çamuru, yumurta tavuğu, kalsiyum kaynağı, yumurta verimi, yumurta dış kalite özellikleri, kalsiyum tutumu, tibia ve femur kemikleri, kan kalsiyum ve fosfor düzeyleri.Two experiments were conducted to investigate the possible use of first carbonification sludge of sugar industry in layer diets, in the feeding trial (first experiment), 324 Babcock B-300 hens, 24-week-old, and the determination of calcium balance trial (second experiment), 30 Babcock B-300 hens, 41 -week-old, raised in the Farm of Agricultural Faculty at Ondokuz Mayıs University were used. The first experiment was carried out for 26 weeks, whereas the second lasted a total of 15 days. In both experiments, ground marble was replaced in the experimental diets by the sludge to provide the calcium requirements at the rates of 0, 20, 40, 60, 80 and 100 %, respectively. In the feeding trial, statistical analysis showed that, there were significant differences between rations (P<01) in terms of egg yield, feed consumption, feed efficiency ratio, live weight gain, the rate of cracked eggs, breakage strength, shell thickness, femur and tibia bone ash, femur and tibia bone calcium, whereas there were no statistically significant differences between rations in terms of egg weight, shape index, shell weight, tibia and femur bone weight, tibia and femur phosphorus and serum calcium and phosphorus concentrations (P>.05). In the second experiment, the statistical differences between rations in terms of retained calcium were significant (P<01).The results obtained from the present studies suggest that the first carbonification sludge of sugar industry could replace ground marble at the level of 20% in layer diets. Key Words: First carbonification sludge, laying hen, calcium source, egg yield, egg quality, retained calcium, tibia and femur bones, serum calcium and phosphorus concentrations.