Radyoterapi Alan Hastaların Bakım Verenlerinin Yaşadıkları Güçlükler ve Bakım Yükleri

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, radyoterapi alan hastaların bakım verenlerinin yaşadıkları güçlükleri ve bakım yüklerini belirlemektir. Materyal ve Metot: Tanımlayıcı araştırma ilkelerine uygun olarak yapılan bu çalışma, Kasım 2015 – Mart 2016 tarihleri arasında Samsun'da bir hastanenin Onkoloji Kliniği Radyoterapi Ünitesi'nde kayıtlı radyoterapi alan hastaya bakım veren ve çalışmaya katılmayı kabul eden 215 bakım veren ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri 'Veri Toplama Formu' ve 'Zarit Bakım Yükü Ölçeği' kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler IBM SPSS V 23 ile analiz edilip yüzdelik, One-Way Anova, Post Hoc Tukey HDS ve Tamhanes T2 testleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada, radyoterapi alan hastaya bakım verenlerin yaş ortalamaları 39,69±11,95 olup yaş ile anlamlı ilişki yoktur ve lisans ve üzeri öğrenime sahip olanların bakım yükü daha düşüktür (p<0,05). Çalışma kapsamındaki bakım verenler arasında sosyal güvencesi olmayanların bakım yükü daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Geliri giderine denk olan bakım verenlerin bakım yükünün daha yüksek olduğu ve bakım yükü ile gelir durumu arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Aile tipi, ev tipi, bakım verenlerin hastaya yakınlık derecesi, bakım verenlere bakımda destek olan kişi varlığı durumu ve destek olan kişilerin kimliğinin de bakım yükünü etkilediği belirlenmiştir. Sağlığı tanımlama ile bakım yükünün etkilendiği belirlenmiştir. Uyku sorunu yaşayan bakım verenlerin bakım yükünün daha yüksek olduğu belirlemiştir (p<0,05). Sonuç: Bakım verenlerinin bakım yükünün orta düzeyde olduğu ve bakım vermenin günlük yaşam aktivitelerini etkilediği bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Radyoterapi; Kanser; Bakım Yükü; Bakım VerenAim: The aim of this study is to determine the difficulties and maintenance burden of ceragivers of radiotherapy patients. Material and Method: This study, which was conducted in accordance with the descriptive research principles, was conducted in November 2015 – March 2016 by 215 caregivers in the hospital's oncology clinic in Samsun. The data of the study were collected using 'Data Collection Form' and 'Zarit Burden İnterview'. The data were analyzed with IBM SPSS V23 and percentage, One-Way Anova Post Hoc Tukey HDS and Tamhnaes T2 tests were used. Results: The mean age of caregivers who received radiotherapy in the study was 39,69 ± 11,95 and there was no significant relationship with age and the care burden of those who had undergraduate and higher education was olwer (p<0,05). Among the caregivers in the study, hte care burden of those without social security was found to be higher (p<0,05). It was determined that the care burden of caregivers whose income was equivalent to the expense was a significant negative relationship between care burden and income status (p<0,05). It was determined that family type, home type, caregivers' proximity to the patient, the presence of supperters in care of the caregivers and the identity of the caregivers also affected the burden of care. It was determined that the health care load is affected by the definition of health. The care burden of caregivers wıth sleep problems was found to be higher (p<0,05). Conclusion: It was found that care burden of caregivers is moderate and caregiving affects daily living activities. Keywords: Radiotherapy; Cancer; Maintenance Load; Caregiver