6., 7., 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Öykülerin 'Çocuğa Görelikler' Açısından İncelenmesi

Abstract

Türkçe öğretiminde temel hedef öğrencilere okuma, dinleme, konuşma, yazma ve dilbilgisi becerilerini sağlıklı bir şekilde kazandırmaktır. Bu becerilerin kazandırılabilmesi için en sık kullanılan materyallerden birisi de ders kitaplarıdır. Nitelikli hazırlanmış bir ders kitabı, yukarıda belirtilen kazanımları gerçekleştirmede etkili bir araç olacaktır. Çocuklar için yazılan metinler; çocuğun düş gücüne seslenen, onun tat alabileceği bir dil ve anlatımı içinde barındıran, kavrama düzeyine uygun metinler olmalıdır. Bu bağlamda Türkçe ders kitaplarında yer alan bu metinler ?çocuğa görelik? ilkesine uygun olmak zorundadır.2007- 2008 eğitim-öğretim yılında, 6. , 7. ve 8. sınıflarda, Samsun il merkezindeki okullarda kullanılan Türkçe ders kitaplarındaki öyküler, ?çocuğa görelik? ilkesi dikkate alınarak incelenmiştir. İncelemede, Sedat Sever' in belirlemiş olduğu çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler ve çocuğa görelik ilkesi dikkate alınmıştır. Bu yönteme göre, 6. , 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelikler açısından taşıması gereken özellikler şu başlıklar altında incelenmiştir:1. Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelikler açısından taşıması gereken tasarım özellikleri: Kağıt, sayfa düzeni, ve resimlemeler.2. Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelikler açısından taşıması gereken içerik özellikleri: Konu, tema (izlek), karakter(ler), dil ve anlatım, ileti ve çevre.Yapılan incelemede ders kitaplarındaki öykülerin, tasarım özelliklerinin büyük ölçüde ?çocuğa görelik? ilkesine uygun olduğu; ancak birkaç hikâyede harf(ler) ve resimlemelerin çocuğa göre olmadığı tespit edilmiştir. İçerik özellikleri açısından ise konu, tema, ileti ve çevrenin sunuluş biçimi bakımından ?çocuğa görelik? ilkesine uygun olduğu görülmüştür. Dil ve anlatımın kusurlu olması, seviyeye uygun olmayan ifadelerin yer alması hikâyeleri çocuğa görelik ilkesinden uzaklaştırmıştır.Anahtar sözcükler: Çocuğa görelik ilkesi, çocuk edebiyatı, öykü, ders kitabı, eğitsellik.

The main target in teaching turkish is to have the students gain the skills of reading, listening, speaking, writing and gramer effectively. One of the frequently used materials in improving these skills is coursbooks. A well- qualified coursebook will be an effective tool in carrying out the abilities mentioned above. The texts written for children should address to child?s imagination, contain a language and expression that he gets pleasure and be appropriate to the comprehension level. In this sense, the texts in the Turkish coursebooks must be up to the principle of the relativism of child.For this purpose, in 2007-2008 academic year, in 6. , 7. and 8. classes the stories in Turkish coursebooks used in central schools in Samsun were analyzed according to principle of child relativism. According to this method, the features of the stories in 6. , 7. , 8. classes Turkish coursebooks according to the relativism of child were analyzed under these headings.The design features of stories in Turkish coursebooks according to child relativism: Paper, page-layout, illustrations.The content of stories in Turkish coursebooks according to child relativism: Subject, theme, character (s), language and expression, message and environment.In performed research, the design features of the stories in coursebooks are highly suitable fort he relativity of child principle; but in some stories, it is determined that letters and illustrations are not relative to child.In terms of the content features, the presentation of subject, theme, message and expression, including inappropriate expressions to the level maket he stories moveaway from the principle of child relativism.Key words: Child relativity, children literature, story, coursebook, educational.