Türk Halk Edebiyatında Yemen

Abstract

Bu tez çalışmasında Yemen hem siyasî hem de edebî olarak ele alınıp incelenmiştir. Çalışmanın Yemen-Türkiye ilişkileri açısından bir diğer önemi ise, araştırmanın tarihî boyutunun da ayrıntılı olarak ele alınmış olmasıdır. 'Yemen Hakkında Genel Bilgiler' başlıklı 'Birinci Bölüm'de Yemen'in coğrafî konumu, stratejik önemi, Babü'l-Mendeb Boğazının önemi, Adaları, bağlı olduğu din, nüfus yapısı, iklimi, ticarî hareketliliği ve ziraî durumu hakkında bilgi verildi 'İkinci Bölüm' olan 'İslamiyet'ten Önce Yemen' başlığı altında Yemen kelimesinin anlamı, Yemen halkının kökeni, Yemen'de İslamiyet öncesi kurulmuş olan Sebe, Maîn ve Himyerî devletleri üzerinde duruldu. 'İslamiyet'ten Sonra Yemen' başlıklı 'Üçüncü Bölüm'de İslamiyet'in yayıldığı ilk yıllarda Yemen'in İslam'ı kabul edişi, bu tarihten sonra kurulan devletler, Osmanlı Devleti-Yemen ve Türkiye-Yemen ilişkileri, Yemen'in Güney ve Kuzey Yemen olarak ikiye ayrılması ve tekrar birleşme çabaları ve mevcut durumu ayrıntılı olarak ele alındı. Bu çalışmanın ağırlık merkezini oluşturan 'Türk Halk Edebiyat'ında Yemen' başlıklı 'Dördüncü Bölüm'de, mensur (masal, efsane, destan, halk hikayesi) ve manzum (ilahi, türkü, manzum destan gibi) Türk halk anlatılarında nasıl bir Yemen algısı olduğu, Türk halkının hangi bakımlardan 'Yemen'i anlatılarına dahil ettiği araştırıldı. Bu araştırmadan çıkan sonuçlar 'Sonuç' bölümünde ayrıntılı olarak değerlendirildi. Anahtar Kelimeler: Yemen, Türk halk edebiyatı, manzum-mensur anlatılar.In this thesis study, Yemen has been examined and handled in detail both politically and literally. Another significance of the study with regard to Yemen-Turkey relations is that the historical dimension of the research has been discussed in detail as well. In the first chapter titled 'General Information about Yemen', some information has been provided about the geographical position of Yemen, strategic importance, importance of Babu'l-Mendeb Bosphorus, its islands, religion, population structure, climate, commercial activity, and agricultural situation. The second chapter 'Yemen before Islam' deals with the meaning of the word 'Yemen', the origin of the Yemen people, and the states Sebe, Maîn and Himyeri which were established in pre-Islamic period in Yemen. The third chapter titled 'Yemen after Islam 'discusses the recognition of Islam of Yemen people in the early years when Islam spread to, the states established after this date, Ottoman State-Yemen and Turkey-Yemen relations, Yemen's division into two as South and North and reunification efforts, and its current situation. The fourth chapter 'Yemen in Turkish Folk Literature' which is attached specific importance in the study investigates into what sort of Yemeni perception is available in the Turkish Folk prosaic (such as tale, legend, epic, folk story) and poetic narrations (such as divine, folk song, epic in verse) and from which point of view the Turkish people included 'Yemen' in their narrations. The results of the study have been discussed in detail in the 'Conclusion' chapter. Key Words: Yemen, Turkish Folk Literature, prose- verse narratives.