Galata Mahkemesine Ait 94 No'lu (h. 1074-1075 )şer'iye Sicilinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi

Abstract

Osmanlı Tarihi araştırmalarında kullanılan en önemli ana kaynaklardan biri-si şüphesiz şerʻiye sicilleridir. Toplumun sosyal, iktisadi, idari ve hukuki yönlerine ışık tutan şerʻiye sicilleri siyasi ve askeri kaynaklarda olmayan pek çok ayrıntıya sahiptir. Yapılan çalışmalar şerʻiye sicillerinin önemini ve orijinal bir kaynak teşkil ettiğini ortaya koymaktadır. Galataʹnın 17. yüzyıldaki sınırları günümüzdekinin aksine çok geniştir. Ga-lata kadısının hükmü altında bulunan bu geniş alan hakkında mahkeme defterleri pek çok tarihi bilgi içermektedir. Yeteri kadar çalışılmamış bu mahkeme defterle-rinde Galataʹnın siyasi, sosyal, ekonomik, etnik ve kültürel yapısına ait son derece değerli bilgiler mevcuttur. Müslüman, Rum, Ermeni, Yahudi ve Cenevizli insanla-rın bir arada yaşadığı kozmopolit bir şehir olan Galata aynı zamanda ticȃri hayatın-da canlı olduğu bir yerdir. Bu açıdan mahkeme kayıtlarında diğer semtlere göre içtimȃî ve ticȃri konular ile ilgili bilgiler daha fazladır. Bu nedenlerle birlikte tez konusu olarak Galataʹya ait bir şerʻiye sicili seçmemizin sebebi buranın üç kıtaya yayılan bir İmparatorluğa başkentlik yapan İstanbulʼun önemli yerleşim yerlerinden birisi olmasıdır. Çalışma Galataʹya ait Hicri 1074–1075 (M.1663–1664) tarihli 94 numaralı mahkeme defterinin değerlendirilmesini içermektedir. Defterin yaklaşık bir yıllık süreyi ihtiva etmesi Galataʹdaki gündelik hayat hakkında genel ve kesin yargılara varmayı mümkün kılmamaktadır. Ancak barındırdığı bilgiler sayesinde genelde Osmanlı toplumu, özelde İstanbul'un sosyal tarihi ile ilgili çalışmalara önemli katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Anahtar Sözcükler: Osmanlı, Şerʻiye Sicilleri, Galata, Sosyal Yapı, Ekonomik Yapı.

One of the most important main sources used in the Ottoman History research is sharia records undoubtedly. Sharia records, which shed light on the social, economic, administrative and legal aspects of society, have many details that are not in political and military sources.The studies reveal the importance of sharia records and constitute an original source. Galata's 17th century borders are very wide, unlike today. The court notebooks on this large area under the rule of Galata Muslim judge contain many historical information. The court notebooks of Galata, which have not been studied sufficiently, have very valuable information about the political, social, economic, ethnic and cultural structure of Galata. A cosmopolitan city where Muslim, Greek, Armenian, Jewish and Genovese people live together, Galata is also a place where it lives in its commercial life. In this respect, the court records have more information on a social contexts and commercial matters compared to other districts. For these reasons, the reason why we chose a sharia record belonging to Galata as a thesis is that it is one of the important settlements of Istanbul, which is the capital of an Empire spanning three continents. The study included the evaluation of the court notebook of Hijri 1074 -1075 (M.1663–1664) dated 94 numbered Galata. The fact that the notebook contains approximately one year period does not make it possible to make general and definitive judgements about daily life in Galata. However, thanks to the information it contains, we think that it will make a significant contribution to the studies on the social history of the Ottoman society and Istanbul in particular. Key Words: Ottoman, Sharia Records, Galata, Social Structure, Economic Structure.