Aile Öz-yeterliği İle Aile İklimi Arasındaki İlişkide Algılanan Öz Dönüşümün Aracı Rolü

Abstract

Üniversite öğrencilerinde aile öz-yeterliği ile aile iklimi arasındaki ilişkide algılanan öz dönüşümün aracı rolünün incelenmesinin amaçlandığı bu çalışma, nicel araştırma yaklaşımlarından ilişkisel desene göre tasarlanmıştır. Bu bağlamda, bu çalışmada belirlenen bağımsız değişkenlerin (çocuk öz-yeterliği ve kolektif aile öz-yeterliği) bağımlı değişken (aile iklimi) üzerindeki açıklayıcı gücünde aracı değişkenin (algılanan öz dönüşüm) rolünü tanımlamak için yapısal eşitlik modeli geliştirilmiştir. Araştırmanın problem cümlesi 'Aile öz-yeterliği ile aile iklimi arasındaki ilişkide algılanan öz dönüşümün aracı rolü nedir?' olarak belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 436 kadın ve 186 erkek olmak üzere toplam 622 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan bireylerin yaşları 18 ile 35 arasında değişiklik göstermektedir. Araştırmanın verileri 2021-2022 yılları arasında Ordu Üniversitesi ve Giresun Üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerden toplanmıştır. Araştırmanın verileri, Aile Yeterlik Ölçekleri (Çocuk Öz-Yeterlik Ölçeği ve Kolektif Aile Öz-Yeterlik Ölçeği), Aile İklimi Ölçeği ve Algılanan Öz Dönüşüm Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; kolektif aile öz-yeterliği ve çocuk öz-yeterliği hem aile iklimini hem de algılanan öz dönüşümü doğrudan anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Bu durum, hem kolektif aile öz-yeterliğinin hem de çocuk öz-yeterliğinin aile iklimi ve algılanan öz dönüşüm üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca algılanan öz dönüşümün aile iklimini anlamlı olarak yordadığı saptanmıştır. Bununla birlikte, kolektif aile öz-yeterliği ile aile iklimi arasındaki ilişkide ve çocuk öz-yeterliği ile aile iklimi arasındaki ilişkide algılanan öz dönüşümün aracı rolünün anlamlı olduğu bulunmuştur. Araştırmada elde edilen bulgular çerçevesinde araştırmacılara, ailelere, aile terapistlerine ve psikolojik danışmanlara öneriler sunulmuştur.

This study aimed to examine the mediating role of perceived self-transformation in the relationship between family efficacy and family climate among university students, following a quantitative research approach with a correlational design. In this context, a structural equation model was developed to identify the role of the mediating variable (perceived self-transformation) in explaining the explanatory power of the independent variables (filial self-efficacy and collective family efficacy) on the dependent variable (family climate). The research problem statement was defined as 'What is the mediating role of perceived self-transformation in the relationship between family efficacy and family climate?' The study group consisted of a total of 622 university students, including 436 females and 186 males. The ages of the participants ranged from 18 to 35. Data for the research were collected from students studying at Ordu University and Giresun University between 2021 and 2022. The data were obtained using the Family Self-Efficacy Scales (Filial Self-Efficacy Scale and Collective Family Efficacy Scale), Family Climate Scale, and Perceived Self-Transformation Scale. According to the research results, both collective family efficacy and child self-efficacy directly and significantly predicted both family climate and perceived self-transformation. This indicates that both collective family efficacy and filial self-efficacy have a significant impact on family climate and perceived self-transformation. Furthermore, it was found that perceived self-transformation significantly predicted family climate. Additionally, the mediating role of perceived self-transformation was found to be significant in the relationship between collective family efficacy and family climate, as well as between filial self-efficacy and family climate. Based on the findings of the study, recommendations were provided for researchers, families, family therapists, and psychological counselors.