Arda Denkel'de Dış Dünyanın Bilgisi Sorunu

Abstract

Felsefe tarihi çeşitli sorunlar etrafında şekillenmiştir. Söz gelimi dış dünya felsefenin temel sorunlarından biridir. Dış dünyanın varlığı ve bilgisi ontolojik ve epistemolojik alanlarda çeşitli soruşturmaları doğurmuştur. Bu bağlamda kuşkucular dış dünyaya ilişkin yeni bir bakış açısı geliştirmişlerdir. Dış dünyanın ontik ve epistemik bağlamda soruşturmasını sağlayan iki araç olarak us ve duyu, kuşkucular için gerçekliği veremeyen kusurlu araçlardır. Dolayısıyla onların açtığı bu ontik ve epistemik soruşturma yolu modern felsefede René Descartes, John Locke ve George Berkeley felsefelerinde derinleşmiş bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Kuşkuculuğa karşı gerçekçiliği savunmak için kuşkucu yöntem kullanan Descartes usçu bir tasarımcı gerçekçilik kuramı ortaya atar. Locke, deneycilik çerçevesinde tasarımcı gerçekçilik kuramını geliştirir. Berkeley ise özdekçiliğin deneycilik açısından tutarsız olduğunu öne sürerek özdeksizci kuramını ortaya atar. Descartes ve Berkeley'in görüşlerinden Arda Denkel'in epistemizm adını verdiği tutum doğar ve bu tutumun destekçileri eleştirel pozitivistler, pragmacılar ve minimal gerçekçilerdir. Denkel kendinden önceki bilgi kuramları ve dış dünyanın bilgisine ilişkin görüşleri ele alarak bunların geçerliliğini sınamaktadır. Ona göre dış dünyanın bilgisi hakkında hiçbir kuram tatmin edici yanıtlar verememiştir. Bunun nedeni filozofların bu konuya karşı tek bir araç ele alarak yaklaşmaları veya ontolojik ve epistemolojik ayrım yapmamalarıdır. Denkel dış dünyanın bilgisini onto-epistemolojik bir sorun olarak ele alır ve tutarlı deneycilik ile özdekçiliği birbirine bağlayan bir görüş geliştirmeyi amaçlar. İşte bu çalışma, iki bölümle şekillenmiştir. İlk bölümde Denkel'in kendinden önceki antik kuşkuculuk, modern usçuluk ve deneycilik çerçevesinde şekillenen bilgi kuramlarına eleştirisi ele alınacaktır. İkinci bölümde ise bu kuramların geçersizliğini ortaya koyan Denkel'in özdekçilik ile görüngücülüğü başarılı bir şekilde nasıl kurduğu ve bunları birbirine bağdaştırarak onto-epistemolojik bir yaklaşım geliştirmesi irdelenecektir.

The history of philosophy has been shaped around various problems. For instance, the external world is one of the fundamental problems of philosophy. The existence and knowledge of the esternal world gave rise to various investigations in the ontological and epistemological fields. In this context, skeptics developed a new perspective on the external world. For skeptics, reason and sense, as two tools that enable the investigation of the external world in ontic and epistemic contexts, are imperfect tools that cannot provide reality. Therefore, this path of ontic and epistemic investigation opened by them is deepened in modern philosophy in the philosophies of René Descartes, John Locke and George Berkeley. Descartes, using a skeptical method to defend realism against skepticism, puts forward a rationalist theory of representative realism. Locke, develops the theory of representative realism within the framework of empiricism. Berkeley, on the other hand, argues that materialism was inconsistent with empiricism and puts forward the theory of immaterialism. The views of Descartes and Berkeley gave rise to what Arda Denkel calls epistemism, which was supported by critical positivists, pragmatists and minimal realists. Denkel examines previous theories of knowledge and views on the knowledge of the external world and tests their validity. According to him, no theory has been able to provide satisfactory answers about the knowledge of the external world. The reason for this is that philosophers have approached this issue with a single tool or have failed to make an ontological and epistemological distinction. Denkel treats the knowledge of the external world as an onto-epistemological problem and aims to develop a view that links consistent empiricism and materialism. This study is structured in two parts: an introduction and a conslusion. The first part deals with Denkel's criticism of the theories of knowledge shaped within the framework of ancient skepticism, modern rationalism and empiricism. In the second part, it will be analyzed how Denkel, who demonstrates the invalidity of these theories, successfully constructs materialism and phenomenalism and develops an onto-epistemological approach by reconciling them together.