İlkokul Öğrencilerinin Isı ve Sıcaklık Kavramlarına Yönelik Bilgi Yapılarının Kavram Yanılgısı Onarım Teorisine Göre Analizi: Isı Bir Madde Midir?

Abstract

Kavram yanılgısı onarım teorisi, öğrencilerdeki kavram yanılgılarının oluşmasının nedenini ilgili kavramların ontolojik olarak yanlış kategorıye atanmasından kaynaklı olduğunu ileri sürmektedir. Süreç temelli bir kavramın madde temelli bir kavrammış gibi kategorize edilmesi kavram yanılgısının temel nedenidir. Öğretim sürecinin en başında yapılması gereken bu kavram yanılgılarının tamir edilmesidir. Bu amaçla bu araştırmada ısı ve sıcaklık kavramlarına ilişkin öğrencilerin bilgi yapıları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir ilin bir ilçesinde öğrenim gören 240 dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırma karma yöntemle hazırlanmıştır. Veriler bilgi yapısı ölçeği, kişisel bilgilerden oluşan bir kısım ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde ki-kare bağımsızlık testi, nitel verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin bilgi yapıları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Bunun aksine öğrencilerin bilgi yapıları ile anne, baba eğitim durumları, okul öncesi eğitim alıp almama durumları ve aile gelir düzeyi arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu gözlenmiştir. Ayrıca araştırmada ısı kavramının maddesel bir niteliği bulunmamasına rağmen öğrencilerin ısı kavramına maddesel özellikler yüklediği ve ısı kavramını madde olarak tanımladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öneriler kısımında eğitimcilere, araştırmacılara, öğretim programı üreticilerine ve öğrencilere birtakım önerilerde bulunulmuştur. Özellikle öğretim programları hazırlanırken kavram yanılgısı onarım teorisinin dikkate alınması gerektiği konusunda öneri sunulmuştur.Misconception repair theory suggests that the reason for the formation of misconceptions in students is the assignment of the relevant concepts to the ontologically wrong category. The categorization of a process-based concept as if it were a substance-based concept is the main reason for misconceptions. What needs to be done at the very beginning of the teaching process is to repair these misconceptions. For this purpose, this study attempted to determine the knowledge structures of students regarding the concepts of heat and temperature. 240 fourth-grade students studying in a district of a province in the Black Sea Region participated in the study. The study was prepared with a mixed method. Data were collected with a knowledge structure scale, a section consisting of personal information, and a semi-structured interview form. Chi-square test of independence was used in the analysis of quantitative data, and descriptive analysis was used in the analysis of qualitative data. As a result of the study, no significant relationship was found between the knowledge structures of students and their gender. On the contrary, it was observed that there was a significant relationship between the knowledge structures of students and the educational status of their mothers and fathers, whether they received preschool education, and family income level. In addition, although the concept of heat does not have a material quality, it was concluded that students attributed material characteristics to the concept of heat and defined the concept of heat as matter. In the suggestions section, some suggestions were made to educators, researchers, curriculum producers and students. In particular, a suggestion was made that the misconception repair theory should be taken into consideration when preparing curriculums.