Öğretmenlerin İzlenim Yönetimi Taktikleri, Örgütsel Muhalefet Düzeyleri İle Öznel İyi Oluş Durumları Arasındaki İlişki

Abstract

The aim of the research is studying the relationship between the teachers' impression management tactics, organizational dissent and subjective well-being according to some variables (gender, age, marital status, school type, seniority and priority). 5663 teachers working in the districts Altınordu, Fatsa, Ünye of Ordu in the grades of primary, secondary and high schools in 2021 and 2022 educational year create the universe of the research. 362 teachers constitute the sample of the research through simple random sampling. To reach the data of the research, the 'Personal Information Form', 'Impression Management Tactics Scale', 'Organizational Dissent Scale' and 'Teacher Subjective Well-Being Scale' are used. Arithmetic mean, standard deviation, unrelated group t-test, ANOVA, Scheffe, Pearson product moment correlation coefficient, multiple regression analysis techniques are used in the analysis of data. All the results of the research are tested bidirectional and significance level is accepted as 0,05. Statistics analyzes are done with SPSS software. As a result of the research; teachers' use of impression management tactics are intermediate, the level of organizational dissent is intermediate and subjective well- being is in high-level. Impression management tactics differ statistically according to gender, age, school type, seniority and priority. Some significant differences are found in the level of organizational dissent according to gender, marital status, school type, seniority and priority. Teacher's subjective well-beings don't differ according to demographic variables. While most frequently used impression management tactics are 'apologies' and 'exemplification', least used tactics are 'obstacle' and 'accenting'. The order of the most used dissent types are vertical, horizontal and reflected dissent. Low level and positively significant relationship are detected among impression management tactics, organizational dissent and subjective well-beings The predictive effect of impression management tactics and organizational dissent on teacher's subjective well-beings are significant and they met 5.5 % of the variance of the total scale.

Araştırmanın amacı, öğretmenlerin izlenim yönetimi taktikleri, örgütsel muhalefet düzeyleri ve öznel iyi oluş durumlarını, bazı demografik değişkenlere (cinsiyet, yaş, medeni durum, okul türü, kıdem ve okulda çalışılan süre) göre incelemektir. Araştırmanın evrenini, 2020- 2021 eğitim- öğretim yılında Ordu ili Altınordu, Fatsa ve Ünye ilçelerinde resmi ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Evrendeki sayısı 5663 olan öğretmen arasından 362 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verilerini toplama üzere, 'Kişisel Bilgi Formu', 'İzlenim Yönetimi Taktikleri Ölçeği', 'Örgütsel Muhalefet Ölçeği' ve 'Öğretmen Öznel İyi Oluş Ölçeği' kullanılmıştır. Verilerin analizinde; aritmetik ortalama, standart sapma, ilişkisiz grup t- testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Scheffe testi, Pearson çarpım momentler korelasyon katsayısı ve çoklu regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada bütün sonuçlar çift yönlü olarak sınanıp anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın tüm istatistik analizleri SPSS programı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin izlenim yönetimi taktikleri kullanımları orta düzey, örgütsel muhalefet düzeyleri orta düzey ve öznel iyi oluş durumları ise yüksek düzeyde bulunmuştur. İzlenim yönetimi taktikleri, cinsiyet yaş, okul türü ve kıdem değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Örgütsel muhalefet düzeyinde, cinsiyet, medeni durum, kıdem ve okul türü değişkenlerine göre bazı anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Öğretmenlerin öznel iyi oluş durumu, demografik değişkenlere göre farklılık göstermemiştir. Öğretmenlerin en sık kullandıkları izlenim yönetimi taktikleri 'özür dileme' ve 'örnek olma' iken, en az kullandıkları taktikler 'engel koyma' ve 'vurgulama'dır. En çok kullanılan muhalefet türleri sırasıyla; 'dikey muhalefet', 'yatay muhalefet' ve 'dışa aktarılmış muhalefet'tir. İzlenim yönetimi taktikleri, örgütsel muhalefet ve öznel iyi oluş değişkenleri arasında, düşük düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. İzlenim yönetimi taktikleri ve örgütsel muhalefetin öğretmen öznel iyi oluşu üzerindeki yordayıcı etkisi anlamlı olup, toplam öznel iyi oluş ölçeğinin varyansının % 5.5'ini karşılamışlardır.