Asit Karakterli Topraklarda Kireçleme ve Gübrelemenin Macar Fiği (Vicia Pannonica L.) Bitkisinde Kök Gövde ve Nödül Gelişimine Etkisi

Abstract

89 7. ÖZET Bu araştırma, Ondokuz Mayıs üniversitesi. Ziraat Fakültesi serasında 1992-1993 yılları arasında iki yıl süreyle yürütülmüş tür. Araştırma, asit karakterli topraklarda kireçleme, azotlu ve fosforlu gübrelemenin macar fiği (Vicia pannonica L.) bitkisin de, gövde, kök, nodul sayısı, nodul ağırlığı ve ham protein ora nı üzerine kireçleme, azotlu ve fosforlu gübrelemenin etkilerini tesbit etmek amacıyla yapılmıştır. Kirecin 3 (dekara 0, 500 ve 1000 kg hesabıyla saksıya 0, 8 ve 16 gr), azotun 2 (dekara 0 ve 10 kg hesabıyla saksıya 0 ve 0.16 gr) ve fosforun 2 (dekara 0 ve 8 kg hesabıyla saksıya 0 ve 0.13 gr) dozunun kombinasyonlar halinde yer aldığı deneme, 'Tesadüf Blokları Deneme Deseni'ne göre kurulmuştur. Nisan ayının ilk haftasında ekimi yapılan macar fiğinin tohumları bakteri kültürü ile aşılanmıştır. Hasat, Haziranın ikinci haftasında bitkiler çiçeklenmeye başladıklarında yapılmıştır. Saksılara kireç uygulanması ekimden 2.5 ay önce yapılmıştır. Deneme, kuvvetli asit reaksiyonlu, azot bakımından zengin, elverişli fosfor yönünden fakir, potasyum yönünden yeterli, killi ve killi -t inli bünyeye sahip toprakta yapılmıştır. İki yıllık verilere göre. denemeden elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir. 1. Kireçleme, azotlu ve fosforlu gübreleme macar fiğinden elde edilen kuru ot verimini artırmıştır. 2. Azotlu ve fosforlu gübreleme ile yüksek dozda uygulanan kireç, macar fiğinin kök kuru ağırlığını artırmıştır. 3. Macar fiği bitkisinden elde edilen otun ham protein ora-86 nı azotlu gübreleme ve toprağa ihtiyacı kadar uygulanan kirece bağlı olarak artarken, fosforlu gübreleme ile azalmıştır. 4. Bitki köklerinde oluşan nodullerin sayısı kireçleme ve fosforlu gübreleme ile artarken, azotlu gübreleme ile azalmış tır. 5. Bitki köklerinde oluşan nodullerin ağırlığı da nodul sayısı gibi kireçleme ve fosforlu gübreleme ile artarken, azotlu gübrelemeye bağlı olarak azalmıştır. 6. Asit karakterli topraklarda yem bitkileri yetiştiriciliğinde kaliteli ve yüksek kuru ot verimi bakımından topraklara ihtiyacı kadar kireç uygulanmalıdır. Bu uygulama, fosforlu gübreleme ile desteklenmelidir.

87 8. SUMMARY This study was conducted in the greenhouse of Ondokuz Mayıs University, Agricultural Faculty for a two-year period between 1992 and 1993 years. The aim of the research was to determine the effect of liming, nitrogen and phosphorus fertilizer on stem, root, nodule number and nodule weight of Hungarian vetch grown on acidic soils. The experiment was set up as a randomized block design and 3 rates of liming (0, 8 and 16 gr per pot car- responding 0, 500. 1000 kg/da, '' IrelpeŞct İveİy),'''2 ''''rates of nitro gen (0. 0.16 gr per pot for 0, 10 kg/d&) ' and 2 rates of phosp horus ( 0 and 0.13 gr per pot for 0, 8 kg/da) were used. Hungarian vetch seedis inoculated with Rhizobium inoculant were sown in the first week of April. The plants at the begin ning of flowering stage were harvested at the second week of June. The experiment was conductes on highly acidic clay and clay-loam texture soil with high nitrogen, low available phosp horus, sufficient potassium. Two year results can be summarized as follows: 1. Liming, nitrogen and phosphorus increased the hay yield of Hungarian wetch. 2. The application of nitrogen, phosphorus end high rates of lime resulted an increase i-nj the ; root dry weight., 3. The crude protein raiiorbflthayVwasV increased with nitro gen and lime, wheraas it t decreased with phosphorus fertilizer. 4. The number of nodules en roots was increased with liming and phosphorus, while it decreased with nitrogen. 5. Similarly, an increase in nodule weight was observed with the use of liming and phosphorus, but nitrogen application'88 decreased nodule weight. 6. To obtain high hay yield and good guality in Hungarian vetch grown on acidic soils a sufficient level of lime accompa nied with phosphorus should be used.