Türkiye’de Rehberlik ve Psikolojik Danışma: Gelişmeler ve Sorunlar

Abstract

Rehberlik ve psikolojik danışmanlık (PDR) terimi, Türk eğitim sistemine 1950’li yıllarda Amerikalı uzmanların Türkiye’ye davet edilmesi ve Türk eğitimcilerin danışmanlık sistemini incelemek üzere Amerika’ya gönderilmesi ile girmiştir. Geçen 65 yıllık süreçte PDR hizmetleri ile ilgili bir dizi gelişmeler olmuştur. Bu gelişmeleri sekiz dönemde inceleyebiliriz: (1) 1950 ve öncesi yıllar: çağdaş rehberlik anlayışı öncesi; (2) 1951-1956: başlangıç yılları; (3) 1957—1969: oluşum yılları; (4) 1970-1981: okullarda psikolojik danışma ve rehberlik servislerinin oluşturulması; (5) 1982-1990: psikolojik danışma ve rehberlikte lisans programlarının oluşturulması; (6) 1991-2000: bilimsel çalışmaların ve örgütleşmenin hız kazandığı yıllar; (7) 2000-2010: PDR’de yeni arayışlar; (8) 2011 ve sonrası yıllar: psikolojik danışma ve rehberlikte meslekleşme çalışmaları. Tüm bu gelişmeler ışığında bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki rehberlik ve psikolojik danışmanlık uygulamalarının dünü, bugünü ve geleceğinin incelenmesidir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelenmesi tekniği kullanılmıştır. Doküman incelemesi, bir araştırma problemi hakkında belirli zaman dilimi içerisinde üretilen dokümanlar ya da ilgili konuda birden fazla kaynak tarafından ve değişik aralıklarla üretilmiş dokümanların geniş bir zaman dilimine dayalı analizini mümkün kılan araştırmalardır. İlk yıllarda meslek seçimine yardım ve sorunlu öğrencilere uygulanan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yerini günümüzde tüm öğrencilere uygulanması gereken bir hizmet olarak almıştır. Son yıllarda önleyici ve gelişimsel işlevlere yönelik olarak psikolojik danışma ve rehberlik programlarının düzenlenmesi gerektiği vurgulanmaya başlamıştır. Sonuç olarak Türkiye’de rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerinde bugüne kadar olan gelişmeler ve bugün içinde bulunduğu ve tartışıldığı konular göz önüne alındığında Türkiye’deki rehberlik ve psikolojik danışmanlık uygulamalarının geleceğinin parlak olduğu söylenebilir.