Zela’dan Bir Grup Roma Dönemi Bronz Figürin

Abstract

Çalışma kapsamında Tokat'ın Zile İlçesi'nde bir hafriyat çalışması sırasında bulunan bronz figürinler ele alınmıştır. İncelediğimiz bu eserler arkeolojik bir kazı ya da yüzey araştırmasından çıkmış değildir. Bununla birlikte bu eserleri asıl önemli kılan farklı tanrı ve tanrıçalar ile hayvanlardan oluşan bu figürinlerin, hepsinin bir arada bulunmuş olmasıdır. Farklı tanrıların bir arada bulunması arkeolojik literatürde çok fazla karşılaşılan bir durum değildir. Zira çoğunlukla mezarlarda ve tekil olarak karşılaşılan bu figürinlerin, her biri farklı tanrısal kişiliğe ve dolayısıyla farklı bir kült ve tapınım alanına işaret etmektedir. Birbirleriyle doğrudan ilişkisi olmayan bu kadar figürinin hepsinin bir arada bulunmuş olması, bu bölgede bir heykel atölyesinin varlığına işaret edebilecek önemli bulgular olabileceği gibi, buranın çok farklı tanrı ve tanrıçaların tapınım gördüğü önemli bir kült merkezi olabileceğini de göstermektedir. Söz konusu eserlerin Anadolu’daki önemli bir Roma kenti olan Zela’dan günümüze ulaşabilmeyi başarmış ender örneklerden olması çalışmayı daha da önemli kılmamaktadır. Zira Bronz eserler üzerinde yapılan çalışmalar oldukça sınırlı sayıdadır. Bunun en büyük nedenlerinden biri, bronz figürinlerin terrakottalar gibi kırıldıktan sonra atılmayıp, sürekli olarak eritilerek farklı şekillerde yeniden kullanılmış olmasıdır. Özellikle Hristiyanlığa geçiş süreci birlikte, pagan çağına ait eserlerin hızla yok edilmeye başlandığı Geç Antik Dönem’den sonra, birçok eserin günümüze kadar ulaşamamış olması, bu çalışmayı daha da önemli kılmaktadır. Bu çalışmayla Tokat Müzesi'nden bulunan bronz eserin incelenmesi, çevre illerdeki Müzelerde bulunan örnekler ile çağdaşlarının benzerleriyle karşılaştırma yoluna gidilerek tarihlenmesi ile kentin kültür tarihine yönelik yapılacak araştırmalara bir nebze de olsa katkıda bulunması amaçlanmıştır.