Medalus Modeli İle Arazi Degredasyonu ve Çölleşme Riskinin Belirlenmesi Örnek Çalışma: İnebolu Havzası

Abstract

Arazi bozulumu ve çölleşme, karasal ekosistemin önemli bir parçasını oluşturan ve yüzlerce yılda oluşan toprak katmanının işlevselliğinin ve üretkenliğinin yok olmasına neden olmaktadır. Bu yüzden çölleşme nedenlerinin belirlenmesi ve çölleşme şiddetinin değerlendirilmesi için çok sayıda çalışma gerçekleştirilmiş ve çeşitli modeller geliştirilmiştir. Bu çalışmada İnebolu Havzası'na MEDALUS Modeli uygulanarak bozuluma hassas alanların belirlenmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. İlk adım olarak, modelde yer alan toprak, iklim, vetejasyon ve amenajman indikatörleri ayrı ayrı hesaplanmış ve haritalanmıştır. İkinci adımda ise, CBS ortamında ele alınan indikatörlere ait katmanlar geometrik ortalaması alınarak çölleşmeye hassas alanlar belirlenmiştir. Yapılan çalışmaya göre; Kritik ve kırılgan olarak tanımlanan çevresel hassas alanlar, bu alanda önemli bir şekilde aşınma C2 ve kırılgan F3 olarak gözlenmiştir. Alanın %35.63'lük kısmı kritik olarak sınıflandırılmasına rağmen %18'lik kısmının kırılgan olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler: Çölleşme, Arazi bozulumu, MEDALUS, İnebol Havzası

Land degradation and desertification causes extinction of funcion of soil layer which is one of the most important terrasitral ecosystems and formed hundreds of years. Many studies were carried out and many kind of models have been developed. This study was performend in Inebolu Watershed and aimed to determine the zones that are sensitive for degredation by using MEDALUS Model. In first step, the indicators that are soil, climate, vegetation and management were calculated and mapped separately in this model. In second step, all indicator layers were combined to determine sensitive areas getting the geometrical average of those four index in GIS medium. According to results, environmental sensitive areas defined as critic and fragile in classification system were observed as fragile F3 and one of the important degredation C2. Whereas %35.65 of areas was classified as critic, it was found that 18% of the total area was fragile. Key words: Desertification, Land degredation, MEDALUS, Inebolu Watershed