Trabzon Yöresinde İshalli Sokak ve Sahipli Köpeklerde Zoonotik Protozoal Enteropatojenlerin Mikroskobik ve Moleküler Tespiti

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Trabzon bölgesindeki ishal semptomu gösteren sahipli ve sokak köpeklerinde zoonotik öneme sahip gastrointestinal yerleşimli Balantidium coli, Entamoeba histolytica, Giardia duodenalis, Cryptosporidium spp., Sarcocyctis spp. ve Cystoisospora spp. enfeksiyonlarının mikroskobik ve moleküler teşhislerinin yapılması ve prevalanslarının belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Materyal ve Metot: Çalışmada Trabzon yöresinde ishalli, farklı ırk, yaş ve cinsiyette, sahipli ve sahipsiz 450 köpekten dışkı örnekleri toplanmıştır. Mikroskobik ve moleküler analizlerde kullanılmak üzere, her bir köpekten iki dışkı örneği alınmış, örnekler temiz vidalı kapaklı plastik kaplara yerleştirilmiştir. Mikroskobik incelemelerde kullanılacak dışkı örneklerine %2,5 potasyum dikromat eklenirken, moleküler çalışmalarda kullanılacak dışkı örneklerine %70 alkol ilave edilmiştir. Toplanan dışkı örnekleri, soğuk zincir korunarak laboratuvara ulaştırılmıştır. Dışkı örneklerinin tamamı, kist, ookist ve sporokist varlığı açısından mikroskobik olarak incelenmiştir. Pozitif olarak değerlendirilen dışkı örneklerinden genomik DNA izolasyonu yapılarak Entamoeba histolytica, Giardia duodenalis, Cryptosporidium spp., Sarcocyctis spp. ve Cystoisospora spp. yönünden spesifik primerler kullanılarak PCR metodu ile taranmıştır. Sarcocyctis spp. ve Cystoisospora spp. yönünden PCR pozitif örnekler RFLP metodu kullanılarak protozoonların tür teşhişleri yapılmıştır. Bulgular: Mikroskobik olarak incelenen 450 dışkı örneğinin 56'sında (%12,4) Cystoisospora ohioensis grup (C. ohioensis, C. burrowsi), C. canis ve Sarcocystis spp. olmak üzere 4 farklı protozoon tespit edilmiştir. Elli altı dışkı örneğinin 36 (%8)'sında Cystoisospora ohioensis grup (C. ohioensis, C. burrowsi) ile C. canis ookistleri, 20 (%4,4)'inde Sarcocystis spp. sporokistleri saptanmıştır. Moleküler olarak 56 dışkı örneğinin 36 (%8)'sında Cystoisospora spp. DNA'sı ile 20 (%4,4)'sinde Sarcocyctis spp. DNA'sı tespit edilmiştir. Cystoisospora spp. DNA'larının RFLP sonuçlarına göre tümünün C. ohioensis türü olduğu anlaşılmıştır. Ancak PCR ile çoğaltılan Sarcocyctis DNA'larından RFLP analizi ile tür teşhisi yapılamamıştır. Sonuç: Bu tez çalışması ile Trabzon yöresinde köpeklerde ilk kez Sarcocyctis spp. ve Cystoisospora ohioensis'in mikroskobik teşhisi yapılmıştır. Türkiye'de ilk kez köpeklerde C. ohioensis türü moleküler olarak tespit edilmiştir.Aim: The aim of this study was to make microscopic and molecular diagnoses and determine the prevalence of zoonotic gastrointestinal infections of Balantidium coli, Entamoeba histolytica, Giardia duodenalis, Cryptosporidium spp., Sarcocyctis spp. and Cystoisospora spp. in owned and stray dogs with diarrhea symptoms in Trabzon region. Materials and Methods: In this study, fecal samples were collected from 450 owned and unowned dogs of different breeds, ages and sexes with diarrhea in Trabzon region. Two fecal samples were collected from each dog for microscopic and molecular analyses and placed in clean plastic containers with screw caps. While 2.5% potassium dichromate was added to the fecal samples to be used in microscopic examinations, 70% alcohol was added to the fecal samples to be used in molecular studies. The collected fecal samples were transported to the laboratory by maintaining the cold chain. All stool samples were examined microscopically for the presence of cysts, oocysts and sporocysts. Genomic DNA was isolated from positive stool samples and screened for Entamoeba histolytica, Giardia duodenalis, Cryptosporidium spp., Sarcocyctis spp. and Cystoisospora spp. by PCR method using specific primers. PCR positive samples for Sarcocyctis spp. and Cystoisospora spp. were identified by using RFLP method. Results: Four different protozoa, namely Cystoisospora ohioensis group (C. ohioensis, C. burrowsi), C. canis and Sarcocystis spp. were detected in 56 (12.4%) of 450 fecal samples examined microscopically. Cystoisospora ohioensis group (C. ohioensis, C. burrowsi) and C. canis oocysts were detected in 36 (8%) and Sarcocystis spp. sporocysts were detected in 20 (4.4%) stool samples. Molecularly, Cystoisospora spp. DNA was detected in 36 (8%) and Sarcocyctis spp. DNA was detected in 20 (4.4%) of 56 stool samples. According to the RFLP results of Cystoisospora spp. DNA, all of them were found to be C. ohioensis species. However, Sarcocyctis DNAs amplified by PCR could not be identified by RFLP analysis. Conclusion: In this thesis, microscopic diagnosis of Sarcocyctis spp. and Cystoisospora ohioensis in dogs in Trabzon region was performed for the first time. For the first time in Turkey, C. ohioensis species was identified molecularly in dogs.