Bazı Endemik İris L. (Iridacea) Türleri Üzerinde Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik Bir Araştırma

Abstract

nı ÖZET Bu çalışmada, İris L.cinsinin Susiana Spach., Hermodactyloides Spach. ve Scorpiris Spach. alt cinslerine ait olan bazı endemik türlerinin (İris sari, İris nectarifera var. mardinensis, İris nectarifera var. nectarifera, İris histrioides ve İris galatica) fenolojik, morfolojik, anatomik ve ekolojik özellikleri incelenmiştir. Morfolojik incelemelerde, her dört türün teşhise yarayan karekterleri belirlenerek türler arası benzerlik ve farklılıklar tespit edilmiştir. Anatomik incelemelerde, türlerin kök, rizom, stolon, soğan, gövde, yaprak ve çiçek kısımlarından enine kesitler alınmış ve türlerin anatomik yapılan birbirleri ile karşılaştırmıştır. Ekolojik incelemelerde ise türlerin topraküstü ve toprakaltı kısımlarında %N, %P ve %K analizleri yapılmıştır. Ayrıca 0-20 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde bazı fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır. Vejetatif gelişme döneminde toprakaltı kısımlarında N, P ve K konsantrasyonlarının daha fazla olduğu gözlenmiştir. Fenolojik incelemelerde, türlerin ilk topraküstü kısımlarının oluşmasından meyva bağlayıncaya kadar geçen gelişme dönemleri bizzat peryodik olarak araziye gidilerek kaydedilmiştir.

IV ABSTRACT In this study, characteristic properties of some endemic species belong to Subgenera Susiana Spach., Hermodactyloides Spach. and Scorpiris Spach. of genus Iris L. ( /. sari. I. nectarifera var. mardinensis, I. nectarifera var. nectarifera, I. histrioides and /. galatica ) were investigated by view of phenology, morphology, anatomy and ecology. The similarities and differences between four species were determined following the identification of diagnostic characters. The cross-sections from root, rhizome, stolon, bulb, stem, leaf and flower of species were prepared and the anatomical structures of species were compared. The analysis of N %. P % and K % from under ground and above ground parts of the four plant were realized in ecological investigation. Furthermore, some physical and chemical analysis were made in soil samples of 0-20 cm depth. It is observed that the concentration of N, P and K is high in under ground parts in vegetative development period. In phonological investigation, the developmental stages were observed periodically from the first formation of above ground parts till the fruit formation.