Orta Karadeniz Bölgesinde Doğal Olarak Yetişen Bituminaria Bituminosa L. (syn. Psoralea Bituminosa L.) Bitkisinin Tanımlanması ve Tarımsal Özelliklerinin Araştırılması

Abstract

Bu araştırma, Samsun, Sinop, Ordu ve Zonguldak illerinin farklı yerlerinden toplanan Bituminaria bituminosa L genotiplerinin tanımlanması ve bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2009 ve 2010 yıllarında yürütülmüştür.İncelen özellikler açısından Bituminaria bituminosa L. genotipleri arasında önemli düzeyde farklılıklar belirlenmiştir. Buna göre bitki boyu 47.0 ? 105.6 cm, ana sap kalınlığı 2.5 ? 8.4 cm, yaprakçık eni 1.4 ? 3.2 cm, yaprakçık boyu 2.9 ? 5.8 cm, dal sayısı 5.4 ? 23.4 adet, yaprak sayısı 75.0 ? 480 adet ve yaprak/gövde oranı ise, % 14.9 ? 67.7 arasında değişmiştir.Denemenin birinci yılında tek ikinci yılında iki biçim yapılmıştır. 2009 ve 2010 yılı birinci biçimde ham protein oranı sırasıyla yaprakta % 24.30 ve % 24.60, gövdede % 13.28 ve % 13.58, 2010 ikinci biçimde yaprak ve gövdede % 19.61 - % 8.99 olarak belirlenmiştir. Genotiplerin Ca içerikleri birinci yıl yaprakta % 1.79 - 2.10, gövdede % 0.80 - 1.01 arasında değişmiştir. İkinci yıl ise yaprakta birinci ve ikinci biçimde % 1.96 - 2.28 ve % 2.32 - 2.97, gövdede % 1.01 - 1.38 ve 0.96 ? 1.69 arasında belirlenmiştir.Bituminaria bituminosa L genotiplerinin sindirilebilir kuru madde oranı birinci yıl yaprakta % 71.89 - 75.14, gövdede % 51.14 - 56.11, ikinci yıl birinci biçimde yaprakta % 70.87 - 75.52, gövdede % 53.68 ? 60.00, ikinci biçimde yaprakta % 74.46 - 78.50, gövdede % 46.25 - 76.50 arasında belirlenmiştir.Bituminaria bituminosa L. genotiplerinin gövdelerinde ortalama nispi yem değeri 96.06 ve 108.87 arasında, kuru madde tüketimi ve toplam sindirilebilir azot oranları ise istenilen aralıkta olmuştur.This study was carried out during 2009 and 2010 to characterize and determine some agricultural characteristics of Bituminaria bituminosa L genotypes collected from different sites of the cities Samsun, Sinop, Ordu and Zonguldak.Significant differences were determined between Bituminaria bituminosa L genotypes regarding investigated characteristics. Plant height, main stem width, leaf width, leaf lenght, number of branches, number of leaves and leaf/stem ratio ranged respectively between 47.0 cm ? 105.6 cm, 2.5 cm ? 8.4 cm, 1.4 cm ? 3.2 cm, 2.9 cm ? 5.8 cm, 5.4 - 23.4 , 75.0 ? 480 and 14.9 - 67.7 %.İn the first year and second year of the study respectively 1 and 2 cuttings were performed. Crude protein content in the first cutting were determined as 24.30% in 2009 and as 24.60 % in 2010 in leaves, as 13.28 % and 13.58 % in the stem; in the second cutting in 2010 crude protein content was determined in leaves and stem as 19.61 - 8.99%.The Ca contents of genotypes ranged in the first year in the leaves between 1.79 - 2.10 % and between 0.80 - 1.01 % in the stem. İn the second year the Ca content ranged between 1.96 - 2.28 % and 2.32 - 2.9 % for the first and second cuttings. İn the second year the same characteristic was determined in leaves as 7 % for the first and second cutting and in the stem as 1.01 - 1.38 % and 0.96 ? 1.69 %.The digestible dry matter content of Bituminaria bituminosa L genotypes ranged between 71.89 - 75.14 % and in the stem between 51.14 - 56.11 % in the first year and first cutting; in the second year digestible dry matter content in leaves was determined in the second year in the first cutting as 70.87 - 75.52 %, as 53.68 ? 60.00 % in the stem; in the second cutting the same characteristics was determined in leaves in the second cutting as 74.46 - 78.50 %, and as 46.25 - 76.50 % in the stems.The relative food value of Bituminaria bituminosa L genotypes was determined between 96.06 and 108.87; dry matter intake and total digestible nitrogen ratios were in requested ranges.