Batılı Seyyah ve Araştırmacılara Göre 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Doğu Karadeniz Bölgesi

Abstract

Bu çalışma, 19 yüzyılın ikinci yarısında (1850-1900) Doğu Karadeniz Bölgesinin fiziki, sosyo-kültürel, siyasi ve idari yapısını batılı seyyah ve araştırmacıların gezi notlarına yansıdığı kadarıyla ele alarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın kapsamı, 19. yüzyılın ikinci yarısı olmakla birlikte, tarihsel süreci kavramak bakımından öncesine de güçlü atıflar yapılmıştır. Bu çalışmada ana kaynak olarak İngiliz, Alman, Fransız ve diğer batılı seyyah ve araştırmacıların gözlem ve incelemelerini kayıt altına aldıkları gezi notları kullanılmıştır. Çalışma Doğu Karadeniz Bölgesini daha bütünlüklü bir açıdan ele almak amacıyla başlıca üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde batılı seyyah ve araştırmacıların gezi notlarına yansıdığı kadarıyla bölgenin fiziki yapısı ele alınmıştır. İkinci bölümde bölgenin demografik yapısı ve bu yapıya etki eden unsurlar ve bölgenin kültürel dokusu üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise Tanzimat reformlarının uygulanmaya başlaması ile birlikte bölgenin idari yapısının zamanla ayânlıktan merkezi hükümetin her anlamda güçlü olduğu bir yapıya doğru nasıl dönüştüğü ve adı geçen dönemde ortaya çıkan birtakım siyasi gelişmelerin bölgenin gerek idari gerek siyasi yapısı üzerinde ne gibi etkiler yarattığı seyyah ve araştırmacıların gezi notlarına yansıdığı kadarıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Doğu Karadeniz, 19 Yüzyılın İkinci Yarısı, Fiziki Yapı, Sosyo-kültürel Yapı, İdari ve Siyasi Yapı.This study aims to deal with and evaluate the physical, socio-cultural, political and administrative structure of the Eastern Blacksea region in the second half of the 19th century (1850-1900) with the amount of information that reflects in the travelogues of the western travellers and researchers. Even though the scope of the study is the second half of the 19th century some strong references have been made to the preceding time period so as to understand the historical process. In this study the travelogues of English, German, French and the other western travellers and researchers who recorded their own observations and examinations have been used as the main source. The study is mainly made up of three parts in order to handle the Eastern Blacksea region from an overall perspective. In the first part the physical structure of the region has been discussed with the amount of information that is reflected in the travelogues of the western travellers and researchers. In the second part the demographic structure and the factors that affected it and the cultural structure of the region have been focused on. In the third part how the administrative structure of the region evolved into a structure from the 'Ayanlık' into central administration that is strong in every respect with the applications of the Tanzimat reforms and in the called period what sort of effects some political developments which emerged created upon both administrative and political structure of the region using the travelogues of the western travellers and researchers have been evaluated. Key Words:Eastern Blacksea, The Second Half of the 19th Century, Physical Structure, Socio-cultural Structure, Administrative and Political Structure.