Okul Öncesi Dönemde Olumlu Sosyal Davranış: 2010-2022 Yılları Arasında Tamamlanmış Tezlerin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, 2010-2022 yılları arasında Türkiye’de gerçekleştirilen okul öncesi dönemde olumlu sosyal davranış konulu yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Veri toplama sürecinde, YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde olumlu sosyal davranış, prososyal davranış, başkasına yardım amaçlı davranış, alturizm, özgecilik anahtar kelimeleri doğrultusunda tarama yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu okul öncesi dönemde olumlu sosyal davranış konulu 27 tez oluşturmaktadır. Araştırma bulgularına göre belirlenen tarih aralığındaki ilk yüksek lisans tezi 2014, ilk doktora tezi 2012 yılına aittir.Sayı açısından yüksek lisans tezlerinin doktora tezlerine göre daha fazla olduğu belirlenmiştir. Tezlerin büyük çoğunluğunun nicel araştırma yöntemleriyle gerçekleştirilmiş olup nitel ve karma yöntemlerin yer aldığı tezlerin daha az olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Doktora tezlerinin tamamında farklı konularda hazırlanmış eğitim programlarının etkisinin incelendiği; yüksek lisans tezlerinde ise doktora tezlerinde olduğu gibi eğitim programları olmakla birlikte gelişim alanları, zihin kuramı, ebeveyn çocuk ilişkisi ve öğretmen çocuk ilişkisine dayalı vb. birçok farklı konunun çalışıldığı görülmektedir. Tezlerde demografik bilgilere yönelik analizlerin yoğun olarak ele alınmasına karşılık konu başlıklarında çeşitlilik olduğu söylenebilir.Tezlerin bulguları doğrultusunda, bazı bireysel özelliklerin, aile ve okul öncesi eğitimle ilgili değişkenlerin küçük çocukların olumlu sosyal davranışlarını etkileyebildiği söylenebilir. Ek olarak bazı bireysel özelliklerin, aile ve okul öncesi eğitim değişkenlerinin olumlu sosyal davranışları etkilemediğine yönelik bulgulara da rastlanılmaktadır.