Toplumsal Cinsiyetin Yeniden İnşasında Eğitimin Rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyet ideolojinin, cinsiyete ilişkin normların ve rollerin yeniden üretiminde etkili olan unsurları anlamaktır. Bu amaç doğrultusunda üniversite son sınıf öğrencisi genç kadınlar ile çalışılarak uzun eğitim görmüş olmanın etkileri araştırılmıştır. Türkiye toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülkelerden birisidir ve genel olarak bu eşitsizliğin kapatılabilmesi için eğitimin önemli bir araç olduğu vurgulanmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu tez, eğitimin toplumsal cinsiyet ideoloji, norm ve rollere ilişkin beklentiler üzerindeki olası etkilerini anlamak ve hangi konularda farklılık yarattığı, hangi konularda ise mevcut örüntüleri korumaya yönelik olduğunu tartışmaktadır. Bu amaçla niteliksel araştırma yöntemi ve bu yöntemde yaygın olarak kullanılan kartopu örneklem tekniği birlikte kullanılarak, Ondokuz Mayıs Üniversitesi mühendislik ve eğitim fakültelerinin seçilen bazı bölümlerinin son sınıflarında eğitim gören, yaşları 20-25 yaş aralığında değişen 20 genç kadına ulaşılmıştır. Tezin sonunda iki önemli bulguya ulaşılmıştır. İlk bulgu, üniversiteli genç kadınların, aldıkları uzun eğitimin sonucunda geleneksel cinsiyet rolleri ve beklentilerine karşı gelmek, değiştirmek, dönüştürmek yerine bazı modern değerleri ekleyerek fakat gelenekseli muhafaza ederek kendilerini annelerinden ayrıştırmaya çalışmakta olduklarıdır. İkinci temel bulgu ise, genç kadınların, eğitimli-çalışan kadınlar olmak istedikleri, toplumsal cinsiyet eşitliği için mücadele ederek kaybetme riskini almak yerine 'süper kadın' olmaya aday ve istekli olduklarına ilişkindir. Anahtar kelimeler: Ataerkillik, eğitim, feminizm, iktidar, kadınlık, erkeklik, toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet ayrımı

The purpose of this study is to understand the factors that is effective in reproduction of norms and roles related to gender. To reach this purpose, the study was conducted with young women who get long education and the effects of this educution was investigated. Turkey is one of the countries that has gender inequality and generally it is emphasized that education is an important tool to decrease this inequality. Therfore, the aim of this thesis is to understand the potential effects of education on expectations related to social, gender ideologies, norms and roles and discuss in wich subjects it creates difference and in which subjects it protects existing patterns. To reach this aim, in the study the qualitative research method and snowball sampling technique were used and 20 young women between the ages of 20 and 25 studing in On Dokuz Mayıs University at engeneering and education faculties. At the end of the thesis, there are two important findings. First finding is that the young women who study in university as a result of long education try to dissociate themselves from their mothers with preserving traditions besides adding new modern values rather than opposing changing or transforming the social gender roles and expectations. The second importand finding is that these young women want to be educated working women and they are willing and candidate to be a ''super women''rather than taken risk of losing by struggling for social gender equality. Key Words: Education, femininity, feminism, gender, gender discrimination, masculinity, patriarchy, power