Sivil Toplum Perspektifinden Göçmen ve Sığınmacılara Yönelik Ayrımcılık ve Sosyal Dışlanma: Nitel Bir Araştırmadan Yansıyanlar

Abstract

Bu araştırma, sivil toplum perspektifinden göçmen ve sığınmacılara yönelik ayrımcılık ve sosyal dışlanma olgusunu sosyal hizmet disiplininin temel ilkeleri bağlamında değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma, fenomenolojik yaklaşımı temel alan bir nitel araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırma, Ağustos-Ekim 2021 tarihleri arasında İzmir’de yürütülmüştür. Araştırma kapsamında İzmir’de göçmen ve sığınmacılara yönelik faaliyet yürüten 14 sivil toplum kuruluşundan 21 kişiyle çevrimiçi derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, “sivil toplum çalışanlarının göçmen ve sığınmacıları konumlandırma biçimleri”, “sivil toplum perspektifinden göçmen ve sığınmacılara yönelik ayrımcılık ve sosyal dışlanma” ve “sivil toplum çalışanlarının göçmen ve sığınmacıların ayrımcılık ve sosyal dışlanmaya yönelik baş etme stratejilerine dair tespitleri” olmak üzere üç ana tema bağlamında analiz edilerek yorumlanmıştır. Araştırma bulgularına göre hak temelli sivil toplum söylemine ve sığınma hakkına yapılan vurguya rağmen bazı sivil toplum çalışanları tarafından göçmen ve sığınmacıların sorun, tehdit, mağdur ve muhtaç olarak görülerek olumsuz şekilde konumlandırıldığı ve kategorize edildiği dikkat çekmiştir. Bazı sivil toplum çalışanlarının İzmir’de yerel halkın genel olarak göçmen ve sığınmacılara yönelik mesafeli olduğunu ve onları istemediğini vurguladığı görülmüştür. Araştırma kapsamında göçmen ve sığınmacıların çeşitli ayrımcılık ve sosyal dışlanma biçimlerine maruz kaldığı dikkate değer bir husus olarak ortaya çıkmıştır. Ayrımcılık ve sosyal dışlanma karşısında göçmen ve sığınmacıların görünmez olma, kimliğini gizleme, kabullenme gibi çeşitli olumsuz baş etme stratejilerine başvurdukları dikkat çekmiştir. Ayrımcılık ve sosyal dışlanmanın göçmen ve sığınmacıların toplumsal yaşama katılımı ve entegrasyonunu olumsuz etkilediği görülmüştür.