Kardiyotoksik Kemoterapötik Ajanların Ventriküler Repolarizasyon Parametreleri ve P Dalga Dispersiyonuna Olan Etkisi

Abstract

Amaç: Kemoterapi ilaçlarının kardiyovasküler sistem üzerine ciddi yan etkileri bulunmaktadır ve bu yan etkileri henüz klinik bir yansıma olmadan fark etmek, ilerideki olası majör kardiyovasküler yan etkiler açısından bir uyarıcı olabilir. Elektrokardiyografide değerlendirebildiğimiz miyokardiyal ventriküler repolarizasyon parametrelerinden olan QTc, Tp-e, Tp-e/QT, Tp-e/QTc, frontal QRS-T aksı ve atriyal aritmilerin ön gördürücüsü olan p dalga dispersiyonunu kemoterapi öncesi ve sonrası kıyaslayarak, belirlenmiş kemoterapötik ajanların mevcut parametrelere olan etkisini incelemeyi amaçladık. Hastalar ve Yöntem: Çalışmamız prospektif gözlemsel olarak tasarlanmıştır. Daha önce kardiyotoksik tedavi almamış ve ilk kez kardiyotoksisite potansiyeli olan kemoterapi başlanması planlanan 18-65 yaş arası toplam 156 malignite hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Bilinen aterosklerotik kardiyovasküler hastalık öyküsü, aritmi öyküsü olan, EKG parametrelerini etkileyecek elektrolit anormalliği olan hastalar dışlanmıştır.4 hasta dış merkezde tedavisine devam ettiğinden, 4 hastada kalp yetersizliği geliştiğinden, 1 hasta akut koroner sendrom geçirdiği için çalışmadan çıkarılmıştır. Toplam 147 hasta ile çalışma tamamlanmıştır. Bütün katılımcıların kemoterapi öncesi bazal elektrokardiyografileri ve kemoterapi protokolü tamamlandıktan sonraki elektrokardiyografilerinde QTc, Tp-e, Tp-e/QT, Tp-e/QTc, frontal QRS-T aksı ve p dalga dispersiyonu karşılaştırıldı. Bulgular: Kemoterapi öncesi ve sonrası elektrokardiyografiler karşılaştırıldığında kalp hızı istatistiksel olarak anlamlı olarak artmıştır (p<0.017). Ventriküler repolarizasyon parametrelerinden QTc, Tp-e, Tp-e/QT, Tp-e/QTc'de istatistiksel anlamlı uzama tespit edildi (Bütün parametreler için p<0.001). Frontal QRS-T aksında istatistiksel bir fark görülmemiştir (p=0.055). Atriyal parametre olarak değerlendirilen P dalga dispersiyonunda istatistiksel anlamlı fark gözlenmemiştir (p=0.937). Sonuç: Kardiyotoksik kemoterapötikler ventriküler repolarizasyon parametrelerinde bozulmaya yol açarak subklinik miyokardiyal ventriküler elektriksel hasara sebep olurlar. Bu parametreler özellikle aritmi ve kalp yetersizliği açısından hastaların takibinde kullanılabilir. Anahtar sözcükler: Kardiyotoksisite, Kemoterapi, Ventriküler Repolarizasyon Parametreleri, P Dalga DispersiyonuObjective: The administration of chemotherapy agent has been demonstrated to induce severe cardiovascular adverse effects; consequently, the identification of these effects in advance of their clinical manifestation may serve as an indication of potential future cardiovascular complications. A comparison of the myocardial ventricular repolarization parameters evaluable on electrocardiography, namely QTc, Tp-e, Tp-e/QT, Tp-e/QTc, the frontal QRS-T axis, and p wave dispersion (a predictor of atrial arrhythmias), was conducted before and after chemotherapy to investigate the effect of specific chemotherapeutic agents on these parameters. Patients and Method: Our study was designed as a prospective observational study. A total of 156 patients aged 18-65 years with malignancy who had not previously received cardiotoxic therapy and were scheduled to start chemotherapy with potential cardiotoxicity for the first time were included in the study. Patients with a history of known atherosclerotic cardiovascular disease, a history of arrhythmia, or electrolyte abnormalities that could affect ECG parameters were excluded. Four patients were excluded because they continued treatment at an external center, four patients developed heart failure, and one patient experienced acute coronary syndrome. The study was completed with a total of 147 patients. Baseline electrocardiograms before chemotherapy and electrocardiograms after completion of the chemotherapy protocol were compared for all participants for QTc, Tp-e, Tp-e/QT, Tp-e/QTc, frontal QRS-T axis, and p wave dispersion. Results: A subsequent comparison of electrocardiograms from the pre- and post-chemotherapy periods revealed a statistically significant increase in heart rate (p < 0.017). Statistically significant prolongation was detected in the ventricular repolarization parameters QTc, Tp-e, Tp-e/QT, and Tp-e/QTc (p < 0.001 for all parameters). No statistically significant difference was observed in the frontal QRS-T axis (p=0.055). No statistically significant difference was observed in P wave dispersion, which is evaluated as an atrial parameter (p=0.937). Conclusion: Cardiotoxic chemotherapeutic agents cause deterioration in ventricular repolarization parameters, leading to subclinical myocardial ventricular electrical damage. These parameters can be used to monitor patients, particularly with regard to arrhythmia and heart failure. Keywords: Cardiotoxicity, Chemotherapy, Ventricular Repolarization Parameters, P Wave Dispersion