Embiryo Kültürüyle Oluşturulan Keten Gen Havuzundaki Genotiplerin Tarımsal Özellikleri İle Yağ Asiti Kompozisyonunun Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Bu araştırma, embriyo kültürüyle oluşturulan keten gen havuzundaki toplam 5 kombinasyondan oluşan (BxW, WxN, BxS, BxN, NxA) 42 farklı keten hattının tarımsal özelliklerinin yanı sıra, düşük linolenik asit oranına sahip olan hatları belirlemek amacıyla, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümünde, 2009-2010 yıllarında yürütülmüştür.Araştırma sonucunda, incelenen kombinasyonlara ait özelliklerin alt ve üst değerlerinin: biyolojik ağırlık 1.13-2.73 g (BxS-BxN), bitki boyu 81.40-104.5 cm (NxA-BxN), teknik sap uzunluğu 69.10-92.5 cm (BxN-BxN), ana sapta yan dal sayısı 3.9-7.7 adet (WxN-BxN), kapsül sayısı 5.0-11.4 adet (NxA-BxN), kapsül ağırlığı 0.24-0.87 g (NxA;WxN-BxN), tohum sayısı 20.4-76.5 adet (NxA-BxN), tohum ağırlığı 0.15-0.64 g (NxA;BxS-BxN), bin tane ağırlığı 6-9.8 g (BxW;WxN-BxN) ve hasat indeksi % 11.49-24.73 (NxA-BxW) arasında değiştiği saptanmıştır.Ayrıca, linolenik yağ asit içeriği % 30'un altında olan 4 kombinasyonun: % 25.13 ile WxN, % 28.28 ile BxW, % 28.83 ile BxW ve % 29.75 ile WxN olduğu tespit edilmiştir.Elde edilen bulgulara göre; incelenen hatlar içerisinde tarımsal ve teknik özellikler ve linolenik asit oranı bakımından WxN, BxW, BxN ve BxS kombinasyonlarının yeni çeşitlerin geliştirilmesi amacıyla ıslah programlarında kullanılabileceğine karar verilmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Keten, Linum usitatissimum L., Tarımsal ve Teknolojik Karakterler

This research carried out determine of agricultural properties besides the lines which have low linolenic acid content of 42 different linseed lines which were formed 5 (BxW, WxN, BxS, BxN, NxA,) combinations which were generated with embryo culture in flax gene pool at Ondokuz Mayıs University, Agricultural Faculty, Field Crops Department during 2009-2010.In result of the experiment, the combinations? lowest value and highest value were that biological weight was between 1.13 and 2.73 g (BxS and BxN), plant height was between 81.40 and 104.5 cm (NxA and BxN), technical stem length was between 69.10 and 92.5 (BxN and BxN), number of main branches was between 3.9 and 8.30 (WxN and (BxN), number of capsules was between 5 and 13.20 (NxA and BxN), capsule weight was between 0.24 and 0.87 g (NxA,WxN and BxN), number of seeds were between 20.4 and 85.65 (NxA and BxN), seeds weight was between 0.15 and 0.64 g (NxA,BxS and BxN), thousand seeds weight was between 6 and 9.8 g (BxW,BxN and BxN), harvest index was between 11.49 and 24.73% (NxA and BxW) combinations changed.In addition to low linolenic acid content was determined 25.13 % (WxN) combinations, 28.28% (BxW) combinations, 28.83% (BxW) and 29.75% (WxN) combinations according to traditional types of flax (50 ?55%).According to result of the experiment, within the lines, were inspected, combinations of (WxN), (BxW), (BxN) and (BxS) can be use in breeding programs aim of improve a new variety in respect to agricultural and technical characters and linolenic acid continent, were decided.Key words: Flax, Linum usitatissimum L., Agricultural and Technological Characters.