2018-2019 Vezirköprü Yüzey Araştırmaları Işığında Erken Tunç Çağı Çanak Çömleği

Abstract

Samsun merkezden yaklaşık olarak 110 km uzaklıkta olan Vezirköprü ilçesinde birçok kazı ve yüzey araştırması yapılmasına rağmen, bölgenin Tunç Çağı'na ait çanak çömlekleri detaylı bir şekilde değerlendirilmemiştir. Amacımız bu zaman kadar detaylı bir şekilde değerlendirilmeyen Vezirköprü Tunç Çağı çanak çömleklerini incelemek ve araştırmaktır. Çalışmamızda Doç. Dr. Davut YİĞİTPAŞA ve Doç. Dr. Akın TEMÜR'un 2018-2019 yıllarında gerçekleştirdikleri Vezirköprü yüzey araştırmaları sırasında tespit edilen Tunç Çağı'na ait çanak çömlekler incelenmiştir. Tezde birincil olarak 'Neoklaudiopolis Antik Kenti ve Territoryumu 2018 Yüzey Araştırması ve Envanter Çalışmaları' adlı makaleden, '2019 Yılı Samsun İli Vezirköprü İlçesi Neoklaudiopolis Antik Kenti ve Territoryumu Sonuç Raporu' adlı rapordan, 'İkiztepe I' ve 'İkiztepe II' kitaplarından faydalanılmıştır. Tezde yer alan çanak çömlekler öncelikle el ile çizilmiş, daha sonra dijital ortama aktarılmıştır. Bu işlem sonrasında çanak çömleklerin mal grupları ve tipolojik özellikleri ele alınmış, sahip oldukları formları, hamur özellikleri, bezemeleri ve kullanım amaçları; yerel, bölgesel ve Anadolu'daki diğer çağdaş kültür bölgeleri ile karşılaştırılmıştır. İncelediğimiz çanak çömlekler yüzey araştırması malzemesi olmasından dolayı bize herhangi bir stratigrafi vermemektedir. Bu durumun yanı sıra Orta Karadeniz Tunç Çağı stratigrafisi üzerine kimi belirsizlikler varlığını hâlâ korumaktadır. Bu nedenle çalışmamızda çanak çömlekleri değerlendirirken, stil kritiği çerçevesinde form grupları ve bu form gruplarının değişimi, etkileşimi ve bezeme anlayışı belirleyici bir faktör olarak kullanılmıştır. Ayrıca Samsun'da uzun süreli kazı olan İkiztepe, çanak çömlekleri tarihlemede önemli bir rol oynamıştır. Vezirköprü'de, 2018-2019 yıllarında gerçekleştirilen yüzey araştırmaları neticesinde ele geçen Tunç Çağı'na ait çanak çömlek parçalarının hepsi, yaptığımız karşılaştırmalı incelemeler sonucu Erken Tunç Çağı'na tarihlendirilmiş ve daha çok yerel etkili olduğu anlaşılmıştır.Although many excavations and surveys have been carried out in the district of Vezirköprü, which is 110 km away from the center of Samsun, the Bronze Age pottery of the region has not been evaluated in detail. Our aim is to examine and investigate Vezirköprü Bronze Age pottery, which has not been evaluated in detail until now. In our study, Assoc. Dr. Davut YİĞİTPAŞA and Assoc. Dr. The pottery belonging to the Bronze Age identified during the Vezirköprü surveys carried out by Akın TEMÜR in 2018-2019 were examined. In the thesis, primarily 'Neoklaudiopolis Antik Kenti ve Territoryumu 2018 Yüzey Araştırması ve Envanter Çalışmaları' named article, '2019 Yılı Samsun İli Vezirköprü İlçesi Neoklaudiopolis Antik Kenti ve Territoryumu Sonuç Raporu' named report, 'İkiztepe I' and 'İkiztepe II' named books were used. The potteries in the thesis was first drawn by hand and then transferred to digital environment. After this process, the ware groups and typological features of the potteries were discussed, their forms, paste features, decoration and usage purposes; compared with local, regional and other contemporary cultural regions in Anatolia. The pottery we examined does not give us any stratigraphy since it is a surface research material. Besides this, some uncertainties still remain on the Middle Black Sea Bronze Age stratigraphy. For this reason, while evaluating pottery in our study, form groups and the exchange and interaction of these form groups and the understanding of decoration were used as a determining factor within the framework of style criteria. In addition, İkiztepe, a long-term excavation in Samsun, played an important role in dating pottery. As a result of the surveys conducted in Vezirköprü in 2018-2019, all of the sherds belonging to the Bronze Age have been dated to the Early Bronze Age as a result of our comparative studies and it has been understood that they have more local influence.