Sinop İlindeki Armut Genotiplerinin Morfolojik, Pomolojik ve Moleküler Karakterizasyonu

Abstract

Bu araştırma 2008-2010 yıllarında Sinop ilinde yürütülmüştür. Araştırmada Sinop ilinde yetişen armut genotiplerinin fenolojik, morfolojik, pomolojik ve moleküler olarak tanımlanması amaçlanmıştır.Araştırmada; ilk çiçeklenme, tam çiçeklenme, hasat tarihi, ağaç gelişme şekli ve habitusu, yaprak eni ve boyu (cm), çiçek şekli, erkek ve dişi organ sayısı, meyve ağırlığı (g), meyve eni ve boyu (mm), et sertliği (kg), meyve şekli, kabuk rengi, dolu ve boş çekirdek sayısı, suda çözünebilir kuru madde (%) (SÇKM), titre edilebilir asit içeriği (%), et yapısı, aroma, yeme kalitesi, sululuk ve tat gibi fenolojik, morfolojik ve pomolojik özellikler incelenmiştir. Üstün olan armut genotipleri `Tartılı Derecelendirme' yöntemiyle belirlenmiştir.Araştırmada 98 armut genotipi belirlenmiştir. Belirlenen genotiplerin birbirleriyle karşılaştırılması amacıyla 2008 yılında yapılan tartılı derecelendirme sonucunda meyve ağırlığı, yeme kalitesi, dış görünüş, paslılık durumu, periyodisite ve erkencilik bakımından 40 armut genotipi üstün özellikli seçilmiştir. Seçilen bu genotiplerde 2009 yılında yapılan tartılı derecelendirme sonuçlarına göre 14 armut genotipi ümitvar olarak belirlenmiştir. Ümitvar olan armut genotipleri içerisinde en yüksek puanı Dalkıran Armudu, Yaz Ziraati ve Kara Armut almıştır.Araştırmada incelenen genotiplerde meyve olgunluğu 25 Haziran-24 Kasım arasında gerçekleşmiştir. Ümitvar genotiplerde hasat 16 Temmuz-30 Ekim tarihlerinde gerçekleşmiş, bu genotiplerin meyve ağırlığı 45.9-479.9 g, meyve eti sertliği 4.40-11.48 kg, meyve sap uzunluğu 15.2-36.6 mm, suda çözünebilir kuru madde içeriği % 11.0-16.20, titre edilebilir asit içeriği % 0.21-1.02, yaprak sap uzunluğu 21.6-55.1 mm, yaprak eni 3.6-5.2 (cm), yaprak boyu 6.3-8.3 cm, erkek organ sayısı 18.8-22.4 adet, dişi organ sayısı 3.83-5.0 adet arasında bulunmuştur.Araştırmada pomolojik ve morfolojik olarak birbirinden farklı olan 4 standart ve 97 armut genotipinde 15 SSR primeri kullanılarak moleküler karakterizasyon yapılmıştır. İncelenen genotiplerde DNA miktarının 145-3419 ng/µl, saflıklarının ise 1.10-1.89 arasında değiştiği belirlenmiştir. Genotipler arasındaki genetik benzerlik Nei & Li'nin benzerlik katsayısına göre hesaplanmış ve genetik ilişki dendogramı SSR analizi sonuçlarına göre oluşturulmuştur. SSR analizleri sonucunda genotiplerde bant büyüklükleri 20-760 bç, benzerlik oranı 0.13-1.00 arasında belirlenmiştir.This study was carried out in Sinop province during 2008-2010 years. The aim of this study was to describe phenological, morphological, pomological and molecular characteristics of the pear genotypes grown in Sinop province.In the research; pomological, morphological and phenological traits such as first blossom, full blossom, harvest date, tree growth shape and habit, leaf width and length (cm), flower shape, number of anther and pistil, fruit weight (g), fruit width and length (mm), flesh firmness (kg), fruit shape, skin color, developed and empty seed number, soluble solid content (%), titrable acid content (%), flesh texture, aroma, eating quality, juiciness and flavor were examined. The promising pear genotypes were determined by ?Weight-Ranked Method?.98 pear genotypes were determined in the experiment. According to weighted-ranked method done based on fruit weight, eating quality, appearance, rustiness, alternate bearing and earliness, 40 pear genotypes are selected superior genotypes in 2008. In the second year, 14 pear genotypes were determined as promising genotype from 40 pear genotypes according to weighted-ranked method. `Dalkıran Armudu?, `Yaz Ziraati? and `Kara Armut? genotypes within the 14 promising pear genotypes had the highest score of the examined pear genotypes.In the study, fruit ripening period varied from 25 June to 24 November. In the promising genotypes, the harvest dates were on 16 July to 30 October, fruit weight varied from 45.9 to 479.9 g, fruit firmness varied from 4.40 to 11.48 kg, fruit stalk length varied from 15.2 to 36.6 mm, soluble solid contents were between 11.0-16.20 %, titrable acid contents were in the range of 0.21-1.02, petiole length varied from 21.6 to 55.1, leaf width varied from 3.6 to 5.2 cm, leaf length varied from 6.3 to 8.3 cm, number of anther varied from 18.8 to 22.4, number of pistil varied from 3.83 to 5.0.Molecular characterization was performed in 4 standard and 97 pear genotypes being different pomological and morphological traits using 15 SSR primers. In the examined genotypes, the amounts of DNA were in the range of 145-3419 ng/µl, while the purity of DNA was found between 1.10-1.89. Genetic similarities among the pear genotypes were calculated using the Nei & Li?s coefficient similarity and a dendrogram supported by SSR data was constructed. In the pear genotypes, fragment sizes were obtained as 20 to 760 bp, similarity index was 0.13 to 1.00 as a result of SSR analysis.