Halkbilimi Ürünleri Açısından Boyabat'ta Kültürel Değişim

Abstract

Kültür, bir milletin tarih boyunca oluşturduğu maddi ve manevi değerler bütünüdür. Bu yönüyle kültür mirastır ve aynı zamanda yaşayan bellektir. Millet olabilmenin temel şartları dil, din ve ülkü birliğidir. Bunların yanında milleti ayakta tutan önemli unsurlardan biri de aynı toprak parçası üzerinde ortak bir geçmişe ve kültür hazinesine sahip olmaktır. Milletler uzun yıllar sonucunda elde ettiği kültürel değerleri korur, yaşatır ve gelecek nesillere aktarabilirse millet olma vasıflarını sürdürebilirler. Teknolojik gelişmelerin baş döndürücü bir hızla yaşandığı çağımızda, kültürel değerlerimizden bazıları yok olup gitmekte, bazıları da kendisine farklı biçimlerde yeni yaşam alanları oluşturarak varlığını devam ettirmeye çalışmaktadır. Hemen her alanda gördüğümüz küreselleşmenin etkileri, halk kültürü ürünlerinin de değişmesine ya da evirilmesine neden olmuştur. Değişim, uzun yıllar sonucunda ortaya çıkan bir olgudur. Değişim kaçınılmaz olduğuna göre burada yapılması gereken kültürel değerlerin özünü koruyarak planlı ve güdümlü bir değişme için çağa uygun yaklaşımlarda bulunmaktır. Geçen son otuz yılda Anadolu'nun birçok yöresinde olduğu gibi Boyabat yöresinde de gelişen teknolojinin etkisiyle halk kültürü ürünlerinde bazı değişim ve dönüşümler yaşanmıştır. Küreselleşme sürecinden etkilenen Boyabat ilçesi halkbilim ürünlerinden hangilerinde ve ne ölçüde bir değişim yaşandığı, değişimin boyutları ve Boyabat'ta halk kültürünün korunmasına yönelik neler yapılması gerektiği bu çalışmanın özünü oluşturmaktadır. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde; araştırma alanının tarihî, coğrafî, sosyo-kültürel özellikleri ve araştırma alanıyla ilgili yayınlanmış çalışmalar ele alınmıştır. İkinci bölümde sahada yapılan derleme çalışmaları ile elde edilen halkbilimi malzemesi konu başlıklarına göre tasnif edilmiştir. Üçüncü bölümde, eldeki malzeme incelenmiş ve değişimin boyutları ortaya konulmuştur. Sonuç bölümünde, çalışmanın genel bir değerlendirilmesi yapılmış ve bu bağlamda yapılması gerekenler öneri olarak sunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Boyabat, halkbilimi, teknoloji, göç, kültürlenme, kültürel değişim.

Culture is the set of material and moral values that a nation forms throughout history. With this aspect, culture is a heritage as well as a living memory. Unity of language, religion and ideals are basic requirements of being a nation. Besides these, one of the factors that support a nation is having a common past and cultural treasury on the same piece of land. Nations can continue to be nations if they can protect the cultural values they have gained in many years, if they can keep these values alive and transfer them to future generations. In today's world, where technological developments take place at an unprecedented pace, some of our cultural values disappear while some of them try to exist by creating themselves new living space in different forms. The effects of globalization which can be seen in almost every field have caused folklore products to change or to evolve. Change is a phenomenon that comes out after many years. Since change is inevitable, what should be done is to protect the essence of cultural values and to have an up-to-date approach for a planned and guided change. In the last three decades, some changes and transformations have taken place in Boyabat as in many places of Anatolia with the impact of the developing technology. The purpose of this study is to find out which folklore products changed and to what extent, to investigate the aspects of the change and to determine what should be done in order to protect the folk culture in Boyabat. This study consists of three parts. The first part is about the historical, geographical and sociocultural characteristics of the research area and also reviews published works on the research area. In the second part, reviews in the field and folklore materials were classified based on their titles. In the third part, the materials were examined and the extent of the change was presented. In the conclusion, a general evaluation of the study was made and within this context, what needs to be done was presented as suggestions. Key Words: Boyabat, folklore, technology, migration, acculturation, cultural change.