Adenotonsil Cerrahisi Geçiren Çocuklarda, Preoperatif Ebeveyn Anksiyetesi ve Sosyodemografik Özelliklerin Derlenme Ajitasyonuna Etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, adenoidektomi, tonsillektomi ve adenotonsillektomi cerrahisi uygulanacak 3-7 yaş arası pediatrik hastalar ve ebeveynleri üzerinde preoperatif ebeveyn anksiyetesi ve sosyodemografik özelliklerinin ayılma ajitasyonuna etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Ayrıca, preoperatif çocuk anksiyetesinin derlenme ajitasyonu ve postoperatif ağrı üzerine etkisi de değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Mart 2024 – Ekim 2024 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz ameliyathanesinde, adenoidektomi, tonsillektomi ve adenotonsillektomi operasyonu uygulanan 3-7 yaş arası çocuklar ve ebeveynleri üzerinde yürütülen prospektif ve gözlemsel bir araştırmadır. Çalışmaya dahil edilen ebeveynlere preoperatif dönemde Durumluk-Sürekli Anksiyete Ölçeği (STAI-ST) ve sosyodemografik anket uygulanmış, çocukların anksiyete düzeyleri Modifiye Yale Preoperatif Anksiyete Skalası (m-YPAS) ile değerlendirilmiştir. Postoperatif dönemde Watcha Ajitasyon Skalası ve Wong-Baker Ağrı Skalası kullanılarak çocukların ayılma ajitasyonu ve ağrı seviyeleri kaydedilmiştir. Elde edilen veriler istatistiksel analiz yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 99 hastanın yaş ortalaması 60,4±16,3 ay olup, %63,6'sı erkek, %36,4'ü kız çocuğuydu. Ebeveynlerin yaş ortalaması 34,3±5,83 yıl olarak belirlendi. Kadın ebeveynlerin STAI-S ve STAI-T skorlarının erkek ebeveynlere göre anlamlı şekilde daha yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05). Eğitim düzeyi arttıkça, sürekli kaygı (STAI-T) seviyesinin anlamlı şekilde azaldığı gözlemlendi (p<0.001). Çalışmayan ebeveynlerde STAI-S skoru istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksekti (p<0.05), ancak gelir seviyesi ile anlamlı bir ilişki bulunmadı. Ebeveynlerin STAI-S ve STAI-T skorları ile çocukların Watcha ajitasyon skorları arasında belirgin bir korelasyon bulunmadı (p≥0.05). Yani ebeveyn anksiyetesinin çocukların postoperatif ajitasyon gelişimi üzerinde doğrudan bir etkisi olmadığı tespit edildi. m-YPAS (preoperatif çocuk anksiyete skoru) yüksek olan hastaların postoperatif dönemde derlenme ajitasyonu yaşama olasılığı daha yüksek bulundu (p<0.05). Benzer şekilde, m-YPAS ve ebeveyninin STAI-T skoru yüksek olan çocukların Wong Baker ağrı skorlarının da daha yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05). Sonuç: Preoperatif ebeveyn anksiyetesi ve çocuk anksiyetesi, postoperatif derlenme ajitasyonu ve ağrı üzerinde etkili faktörlerdir. Bu nedenle, cerrahi öncesinde ebeveynlere yönelik kaygı yönetimi ve çocuklarda anksiyete azaltıcı stratejiler uygulanması, postoperatif iyileşme sürecini olumlu yönde etkileyebilir. Anahtar Kelimeler: Preoperatif anksiyete, ebeveyn anksiyetesi, derlenme ajitasyonu, postoperatif ağrı, sosyodemografik özellikler

Objective: This study aimed to investigate the effects of preoperative parental anxiety and sociodemographic characteristics on emergence agitation in pediatric patients aged 3-7 years undergoing adenoidectomy, tonsillectomy, and adenotonsillectomy surgeries. Additionally, the impact of preoperative child anxiety on emergence agitation and postoperative pain was also evaluated. Materials and Methods: This prospective and observational study was conducted between March 2024 and October 2024 at the Ondokuz Mayis University Faculty of Medicine, Otolaryngology operating room, involving children aged 3-7 years undergoing adenoidectomy, tonsillectomy, and adenotonsillectomy surgeries and their parents. The participating parents completed the State-Trait Anxiety Inventory (STAI-ST) and a sociodemographic questionnaire in the preoperative period, while children's anxiety levels were assessed using the Modified Yale Preoperative Anxiety Scale (m-YPAS). In the postoperative period, children's emergence agitation and pain levels were recorded using the Watcha Agitation Scale and Wong-Baker Faces Pain Scale, respectively. The collected data were analyzed using statistical methods. Results: The study included 99 children with a mean age of 60.4±16.3 months, of whom 63.6% were male and 36.4% were female. The mean parental age was 34.3±5.83 years. Female parents had significantly higher STAI-S and STAI-T scores compared to male parents (p<0.05). A significant decrease in trait anxiety (STAI-T) levels was observed as education level increased (p<0.001). Non-working parents had significantly higher STAI-S scores (p<0.05), while no significant relationship was found with income level. No significant correlation was found between parental STAI-S and STAI-T scores and children's Watcha agitation scores (p≥0.05), indicating that parental anxiety had no direct effect on the development of postoperative agitation in children. However, children with higher m-YPAS (preoperative anxiety scores) had a significantly higher likelihood of experiencing postoperative emergence agitation (p<0.05). Similarly, children with higher m-YPAS scores and whose parents had higher STAI-T scores had significantly higher Wong-Baker pain scores (p<0.05). Conclusion: Preoperative parental and child anxiety are influential factors on postoperative emergence agitation and pain. Therefore, implementing anxiety management strategies for parents and anxiety-reducing interventions for children before surgery may positively affect the postoperative recovery process. Keywords: Preoperative anxiety, parental anxiety, emergence agitation, postoperative pain, sociodemographic characteristics.