Farklı Tütün Genotiplerinin Dihaploid Bitki Üretimine Yakınlıkları ve Bazı Özellikleri

Abstract

FARKLI TÜTÜN GENOTİPLERİNİN DİHAPLOİD BİTKİ ÜRETİMİNE YATKINLIKLARI VE BAZI ÖZELLİKLERİ ÖZET Bu araştırma, Samsun yöresinde üretilmekte olan bazı tütün genotiplerinde yapay besi ortamı ve soğuklama ön uygulama sürelerinin haploid bitki üretimine etkileri ve haploid bitkiler ile yeniden dihaploidleştirilen bitkilerin bazı özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Denemenin haploid bitki üretimine ilişkin bölümü tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak, elde edilen haploid ve dihaploid bitkilerin özelliklerinin belirlenerek karşılaştırılmaları ise tesadüf parselleri deneme deseninde yine dört tekrarlamalı olarak planlanmıştır. Bölge tütün genotiplerinin haploid bitki üretimine yatkınlığı ortalama % 78.1 olarak tespit edilmiştir. Haploid bitki üretimine ilişkin en yüksek basan; KST genotipinde (% 83.4), Nitsch-69 ortamında (% 84.9) ve 6 gün süreli soğuklama ön uygulamasından (% 82.7) elde edilmiştir. Haploid bitkilere % 0.4'lük kolchisin uygulayarak en yüksek dihaploidleşme oram Maden çeşitinde (% 63.3) elde edilmiştir. Haploid bitkilerin dihaploid bitkilere göre sitolojik ve morfolojik özellikler bakımından çok farklı olduğunun belirlenmesi yanında, haploid bitkiler hiç tohum bağlamaz iken dihaploid bitkilerin ise ortalama % 72.8 oranında tohum bağladığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tütün, anter, haploid, dihaploid

THE AVAILABILITY OF DIFFERENT TOBACCO GENOTYPS TO OBTAIN DIHAPLOID PLANTS AND SOME CHARACTERISTICS ABSTRACT The aim of this study was to determine the effect of artificial medium and the pre- application of chilly duration to haploid plant production; and to determine the characters of haploids and new dihaploids tobacco plants that grown in Samsun provience. The haploid plant production part of research was carried out with the factorial randomized completely block desing with four replications; and the other part of the study that is on determination and comparison of dihaploid plant characters was done by randomized completely block desing with four replications. The suitability of the region's tobacco genotypes for getting haploid plant was determine at the rate of 78.1 %. The maximum success on haploid plant production was optained from the genotypeof KST (83.4 %)with Nitsch-69 artifical medium (84.9 %) and six days of chilly (82.7%) The cultivar of 'Maden' have has the maximum diploids rate of 63.3 % with 0.4 % cholchisine application. The results pointed out that there were quite a lot cytological and morphological differences between haploids and diploids. That was opserved from the study that the diploids were fertile at the rate of 78.2 % while the haploids were completely sterile. Key words: Tobacco, medium, haploid, diploid