Farklı Zaman Serisi Analizleri İle Hargeisa-somaliland Su Tüketim Öngörülerinin Karşılaştırılması

Abstract

Water is very important for the existence of life, obtaining to safe and clean water is key indicator of an improved social and economic life of every city. However, as a result of increasing population, using old water supply system, poor management and lack of clear strategic policy the availability of sufficient water in Hargeisa city has become critical and the demand for water has extremely increased. The main purpose of this study is to investigate the appropriate model for Hargeisa monthly water consumption and to obtain estimates and water consumption forecasts for the next two years by applying the Box-Jenkins ARIMA methodology and Exponential Smoothing method and according to these findings to help to develop a strategic policy for water consumption. Firstly, Monthly water consumption data were examined in order to identify if there is stationary or not. In order to check stationarity, we have used time series plot, correlograms and Augmented Dickey-Fuller test and after getting data stationary some tentative Box-Jenkins models were determined. On the other hand, exponential smoothing techniques which are included in univariate time series analysis were also applied. The models in both approaches were compared according to the model accuracy criteria. After the final model was determined, estimates and forecasts of Hargeisa monthly water consumption were obtained. The outcome of this study can aid to all Hargeisa water concerns to increase water production and managing overall water crises.

Su, yaşamın varlığı için çok önemlidir, güvenli ve temiz su elde etmek her şehrin gelişmiş sosyal ve ekonomik yaşamının önemli bir göstergesidir. Ancak nüfusun artması, eski su tedarik sisteminin kullanılması, kötü yönetim ve net stratejik politikanın olmaması sonucunda Hargeisa şehrinde yeterli su bulunması kritik hale gelmiştir ve su talebi son derece artmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, Box-Jenkins ARIMA metodolojisi ve Üstel Düzleştirme yöntemini uygulayarak Hargeisa aylık su tüketimi için uygun model araştırılıp tahminleri ve önümüzdeki iki yıl su tüketim öngörüleri elde etmek ve bu bulgulara göre su tüketimi için stratejik politikanın geliştirilmesine yardımcı olmaktır. Öncelikle aylık su tüketim verileri, durağan olup olmadığını belirlemek için incelenmiştir. Durağanlığı kontrol etmek amacıyla, zaman serisi grafiği, korelogram ve Artırılmış Dickey-Fuller testi kullanılmıştır. Seri durağan hale getirildikten sonra Box-Jenkins metodolojisi içinde yer alan uygun ARIMA modelleri araştırılmıştır. Diğer taraftan yine tek değişkenli zaman serileri analizi içinde yer alan üstel düzleştirme teknikleri de uygulanmıştır. Her iki yaklaşımda da bulunan modeller model doğruluk kriterlerine göre karşılaştırılarak nihai modele karar verilip Hargeisa aylık su tüketiminin tahminleri ve öngörüler elde edilmiştir. Bu çalışmanın sonucu, su üretimini artırmak ve genel su krizlerini yönetmek için tüm Hargeisa su endişelerine yardımcı olacaktır.