Orta Karadeniz Bölgesindeki Fındık Bahçelerinde Sürdürülebilir Toprak Yönetimi Açısından Toprak Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Karadeniz bölgesinde yoğun olarak fındık tarımı yapılan Ordu ve Giresun illerindeki fındık bahçelerinin fiziksel ve kimyasal toprak özelliklerinin belirlenmesi ve sürdürülebilir toprak yönetiminin değerlendirilmesi amacıyla yapılan bu çalışmada farklı eğim ve rakım düzeyinde yer alan 30 farklı lokasyondan toprak örnekleri alınmıştır. Fındık bahçelerinden alınan toprak örneklerinde fiziksel özellikler olarak hacim ağırlığı (HA), tarla kapasitesi (TK), devamlı solma noktası (DSN), bitkiye yarayışlı su (BYS), agregat stabilitesi (AS), dispersiyon oranı (DO) ve strüktür stabilite indeksi (SSİ), kimyasal özellikler olarak pH, elektriksel iletkenlik (EC), organik madde (OM), toplam N, yarayışlı P, değişebilir katyonlar (Ca, Mg, K, Na) ve kireç içeriği (CaCO3) belirlenmiştir. İncelenen toprak özellikleri içerisinde en düşük varyasyon katsayısı (%7.08) HA değerlerinde belirlenirken, en yüksek varyasyon katsayısı (%190.18) kireç içeriğinde belirlenmiştir. Toprakların çoğunlukla hafif bünyeli oldukları ve CL, SCL, SL sınıflarında yer aldığı, HA değerleri açısından toprakların büyük çoğunluğunun (%87) sıkışık ve çok sıkışık olduğu bulunmuştur. Dispersiyon oranı değerlerine göre toprakların %36.6'sının, SSİ değerlerine göre %43.3'ünün erozyona karşı duyarlı oldukları anlaşılmaktadır. Fındık bahçelerinin OM, toplam N, yarayışlı P, değişebilir K, Ca, Mg içerikleri genelde yüksek seviyede bulunmuştur. Toprak örneklerinin OM içerikleri BYS, toplam N ve EC değerleri ile önemli pozitif, HA değerleri ile önemli negatif ilişkiler vermiştir. Toprakların kireç içerikleri ise pH ile pozitif, EC, yarayışlı P, değişebilir Mg, K ve Na içerikleri ile negatif ilişkiler göstermiştir. Sürdürülebilir fındık yetiştiriciliği açısından genellikle eğimli arazilerde yer alan fındık bahçelerinde toprakların erozyona karşı duyarlı olduğu ve toprak işlemeden kaçınılması gerektiği, hafif asidik reaksiyona sahip topraklarda ise alkali karakterli gübre kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.In this study, soil samples were taken from 30 different hazelnut orchards at different slope and altitude level in order to determine the physicochemical soil properties and to evaluate the sustainable soil management in intensive hazelnut cultivation areas located at Ordu and Giresun Provinces in Black Sea Region. Bulk density (BD), field capacity (FC), permanent wilting point (PWP), plant available water content (AWC), aggregate stability (AS), dispersion ratio (DR) and structure stability index (SSI) as physical properties and pH, electrical conductivity (EC), organic matter (OM), total N, available P, exchangeable cations (Ca, Mg, K, Na) and lime content (CaCO3) as chemical properties were determined in the soil samples. While the lowest variation coefficient (7.08%) was determined in BD, the highest variation coefficient (190.18%) was determined in lime content. The most soil samples had coarse texture and were classified in CL, SCL, SL. Most of the soil samples (87%) were assessed as compact and very compact according to BD values. According to the DR and SSI values, 36.6% and 43.3% of soils were found as sensitive to erosion, respectively. Soil OM, total N, available P, exchangeable K, Ca, Mg contents in hazelnut orchards generally were found as high level. Soil OM content had significant positive correlations with AWC, total N, EC values and a significant negative correlation with BD. Lime contents of soils gave a significant positive correlation with pH and significant negative correlations with EC, available P, exchangeable Mg, K and Na. As a result, soils in the hazelnut orchards located on steep slope positions are sensitive to erosion and soil tillage should be avoided in these locations, alkaline characterize fertilizers should be used in the soils including slightly acidic reactions.