Cinuçen Tanrıkorur'un Müzik Anlayışı ve Türk Müziğine Katkısı

Abstract

Bu çalışmamız; bestekâr, ud virtüözü, ses sanatçısı ve aynı zamanda müzikolog olan Cinuçen Tanrıkorur'un, Türk müziği nazariyatına, icracılığa ve bestecilik alanına yapmış olduğu katkılarla birlikte onun müzik anlayışını konu edinmektedir. Çalışmanın amacı, üç temel özelliği; nazariyatçılığı, icracılığı ve besteciliği bakımından Türk müziği alanına kazandırmış olduğu yenilikleri, yine Türk müziği üzerine düşünceleri bağlamında tanıtmak ve yorumlamaya çalışmaktır. Çalışmanın ilk bölümünde Cinuçen Tanrıkorur'un nazariyat alanındaki görüşleri ele alınmış ve terkip etmiş olduğu Gülbûse, Şeddisabâ ve Zâvil Aşîrân makamları, bu makamlardaki fasıl takımlarının analizleri doğrultusunda tarif edilmiştir. İkinci bölümde Tanrıkorur'un ud icracılığı, ses icracılığı ve topluluk yönettiği icralara ait ayırt edici özelliklerin tespiti yapılmıştır. Son bölümde ise Tanrıkorur'un bestecilik faaliyetleri ve özellikleri hakkındaki bilgilerle birlikte 'Yeni Formlar' başlığı altında zikredilen 'Destan', 'Rubâî' ve 'Seyr-i Nâtık' maddelerinin, Tanrıkorur'un ilgili bestelerinden hareketle form olarak kabul edilip edilmemeleri hususuna değinilmiştir. Türk müziği eğitiminin yasaklandığı ve bu müziğe itibarın azalmaya başladığı bir dönemde Cinuçen Tanrıkorur, gelenekçi ve milliyetçi bir anlayışla bu olumsuz gelişmelere karşı tepkisini, Türk müziğinin birçok alanında yaptığı katkılarla ifade etmiştir. Anahtar Kelimeler: makam, ud, icracılık, bestecilik.

This study focuses on Cinuçen Tanrıkorur who was a composer, oud virtuoso, vocal artist, and musicologist and analyses his contributions in the field of performance and composition from the perspective of the Turkish music. Furthermore this study researches Tanrıkorur's music appreciation and understanding. Considering Tanrıkorur's intellection and comprehension in respect of the Turkish music, this study aims to present and interpret innovations and novelties brought by Cinuçen Tanrıkorur to the domain of the Turkish music in the field of three main elements: music theories, performance, and composition. The first chapter of this study discusses Cinuçen Tanrıkorur's considerations and observations with regards to the music theories. This chapter also evaluates three makams (Gülbûse, Şeddisabâ, and Zâvil Aşîrân) composed by Tanrıkorur and these makams are explored in accordance with the analysis of the groups of musical works/compositions which were composed by applying Gülbûse, Şeddisabâ, and Zâvil Aşîrân makams. The second chapter of this study discovers and introduces Cinuçen Tanrıkorur's distinguishing features in regard to oud performance, vocal performance, and conducting a band performance. The final chapter examines Cinuçen Tanrıkorur's activities and character as a composer in the light of his compositions. This chapter also discusses whether 'Destan', 'Rubâî', and 'Seyr-i Nâtık', which are mentioned under the title of 'Yeni Formlar', are accepted and adapted as a form or not considering certain compositions of Cinuçen Tanrıkorur. He endeavored to bring innovations for the Turkish music; however, Turkish music education was forbidden and Turkish music was recognized as a taboo. In that period of time, Cinuçen Tanrıkorur, as a nationalist and traditionalist, responded and reacted to those adverse cases and events by contributing Turkish music in many aspects. Key Words: Makam, oud, performance, composition.