Zehirlenme Nedeni İle Yoğun Bakıma Yatırılan Hastaların Demografik ve Klinik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Giriş: Ciddi sonuçları olabilen zehirlenmeler son yıllarda artış göstermiştir. Zehirlenme vakaları sıklıkla acil serviste teşhis edilmekte ve yönetilmektedir. Ancak yoğun bakım ünitesine (YBÜ) kabul edilen vakalar, acil servise başvuran hastalardan farklı özellikler göstermektedir. Zehirlenme nedeniyle YBÜ'ye kabul edilen hastaların özellikleri ve sonuçları hakkında sınırlı veri bulunmaktadır. Çalışmamızın amacı; acil servise zehirlenme nedeni ile başvuran ve acil YBÜ'de yatırılan, tedavi ve takibi acil YBÜ'de yapılan zehirlenme hastalarının demografik, klinik, laboratuvar özelliklerini, tedavi uygulamalarını, klinik sonlanımlarını değerlendirmek ve mortaliteyle ilişkili faktörleri belirlemektir. Gereç ve yöntem: Çalışma, 2008-2023 yılları arasında zehirlenme nedeniyle acil YBÜ'ye kabul edilen 18 yaş üstü 464 hasta ile gerçekleştirildi. Sosyodemografik özellikler, acil servise başvuru sırasındaki semptom ve bulgular, başvuru zamanı, tedavi, zehirlenme etiyolojileri ve mekanizmaları ve acil YBÜ sonlanımı kaydedildi. Zehirlenmenin şiddeti Zehirlenme Şiddet Skoru (PSS) ile değerlendirildi. İstatistiksel analizlerde p değeri 0,05'in altında anlamlı kabul edildi. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 35.1 ± 15.2 (18-89 yıl) idi. Erkek/kadın oranı 1/1 idi. Acil servise başvuran zehirlenme olgularının %17,7'si YBÜ'ye kabul edildi. Hastaların yaklaşık yarısının (%47,2) önceden psikiyatrik hastalığı vardı. Hastaların %84,1'inde zehirlenme mekanizması intihar şeklinde idi. Acil servis değerlendirmesi sırasında hastaların %42'sinde bilinç bozukluğu mevcut idi. En yaygın zehirlenme nedenleri psikiyatrik ilaçlar (%44,4), ilaç dışı ajanlar (%29,3) idi. En yaygın ilaç dışı ajanlar pestisitler ve mantarlar idi. Acil serviste hastaların %54,1'ine aktif kömür, %52,4'üne nazogastrik sonda uygulaması ve mide yıkaması ve %18,1'ine antidot ile tedavi uygulanmıştı. Acil YBÜ sonlanımı olguların %69,4'ünde taburcu, %3,7'sinde exitus şeklindeydi. Multivaryant analizlerde nörolojik semptom ve bulguların (OR=26.9, p=0.044), anti-diyabetik ilaç zehirlenmelerinin (OR=16.6, p=0.023), respiratuvar semptom ve bulguların (OR=8. 9, p=0.008), kreatinin (OR=3.2, p=0.034), WBC (OR=1.2, p=0.001), ALT düzeyi (OR=1.0, p=0.024) ve yaşın (OR=1.0, p=0.003) mortalite için bağımsız belirleyici olduğu görüldü. Sonuç: Nörolojik semptom ve bulgular, anti-diyabetik ilaç, respiratuvar semptom ve bulgu, kreatinin, WBC, ALT ve yaş mortalitede bağımsız belirleyiciler olarak belirlendi. YBÜ'ye kabul edilen hastalarda mortaliteyle ilişkili faktörlerin bilinmesi yüksek riskli hastaların erken tespitini ve risk faktörlerinin eliminasyonuna, YBÜ'ye kabul edilme karar sürecine katkı sağlayabilir. Anahtar Kelimeler: Zehirlenme, İntoksikasyon, Yoğun bakım ünitesi, Acil servisIntroduction: There has been an increase in toxic exposures with serious outcomes over the last decade. Intoxication cases are frequently diagnosed and managed in the emergency department. However, cases admitted to the intensive care unit (ICU) show different characteristics from patients admitted to the emergency department. There is limited data on the patterns and outcomes of patients admitted to the ICU due to overdose exposure. This study aimed to characterise epidemiologic features and outcomes of toxic exposures in an ICU attached to the emergency department. Material and methods: The study was performed with 464 patients over 18 years of age, admitted to the emergency ICU due to intoxication between 2008 and 2023. Sociodemographic characteristics, complaints at presentation to the emergency department, time of presentation, treatment, etiologies and mechanisms of intoxication, and emergency ICU outcome were recorded. Intoxication severity was evaluated with Poisoning Severity Score. In statistical analyses, p values below 0.05 were considered significant. Results: The mean age of the patients was 35.1 ± 15.2 years (range: 18–89 years), with a male-to-female ratio of 1:1. Among poisoning cases presenting to the emergency department, 17.7% were admitted to the intensive care unit (ICU). Approximately half of the patients (47.2%) had a prior psychiatric history. The poisoning mechanism was suicidal in 84.1% of cases. During emergency department evaluation, 42% of patients exhibited altered consciousness. The most common causes of poisoning were psychiatric drugs (44.4%) and non-pharmaceutical agents (29.3%). The most frequent non-pharmaceutical agents included pesticides and mushrooms. In the emergency department, 54.1% of patients received activated charcoal, 52.4% underwent nasogastric tube insertion and gastric lavage, and 18.1% were treated with antidotes. ICU outcomes showed that 69.4% of patients were discharged, while 3.7% died. Multivariate analysis identified neurological symptoms and findings (OR=26.9, p=0.044), anti-diabetic drug poisoning (OR=16.6, p=0.023), respiratory symptoms and findings (OR=8.9, p=0.008), creatinine levels (OR=3.2, p=0.034), white blood cell count (OR=1.2, p=0.001), alanine aminotransferase levels (OR=1.0, p=0.024), and age (OR=1.0, p=0.003) as independent predictors of mortality. Conclusion: Neurological symptoms and findings, anti-diabetic medication use, respiratory symptoms and findings, creatinine levels, white blood cell (WBC) count, alanine aminotransferase (ALT), and age were identified as independent predictors of mortality. Recognizing factors associated with mortality in patients admitted to the intensive care unit (ICU) may facilitate early identification of high-risk patients, contribute to the elimination of risk factors, and support the decision-making process for ICU admission. Key Words: Intoxication, Poisoning, Intensive care unit, Emergency Deparment