Lise Öğrencilerinin Olumsuz Otomatik Düşünceleri ile Savunma Mekanizmaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, lise öğrencilerinin olumsuz otomatik düşünceleri ile kullandıkları savunma mekanizmaları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni; savunma mekanizmaları, bağımsız değişkenleri; cinsiyet, sınıf düzeyi, ailede ilk-ortanca-son çocuk olma hali, ailenin sosyo-ekonomik durumunu algılama düzeyi ve olumsuz otomatik düşünce düzeylerinden oluşmaktadır. Araştırmanın evrenini, 1998-1999 öğretim Yılı'nda Samsun il'i sınırları içinde bulunan tüm liseler, örneklemini ise bu okullara devam eden ve random usulü ile seçilen 386 öğrenci oluşturmaktadır. öğrencilerin kullandıkları savunma mekanizmalarını belirlemek için 'Ihılevich ve Gleser'in (l-G) Savunma Mekanizmaları Envanteri Ergen Formu', olumsuz otomatik düşüncelerini belirlemek için 'Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ)' ile Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; olumsuz otomatik düşünce düzeyleri ile savunma mekanizmaları kullanım düzeyi arasında önemli bir ilişki olmadığı bulunmuştur. Buna karşın savunma mekanizmaları ayrı ayrı incelendiğinde ise; Nesneye Yöneltme (NES), Yansıtma (YAN), Tersine Çevirme (TER), Kendine Çevirme (KEN), Ilkeleştirme (İLK) savunma mekanizmalarından sadece TER ve KEN savunma mekanizmaları ile olumsuz otomatik düşünceler arasında önemli ilişki olduğu, cinsiyete göre; savunma mekanizmalarını kullanım durumu incelendiğinde, erkeklerin kızlardan daha fazla NES savunma mekanizmasını kullandıkları, sınıf düzeyine göre ise de, İLK savunma mekanizmasının kullanımında fark olduğu görülmüştür. Bu farklılığın lise 1 - lise 2 ve lise 1- lise 3 sınıfları arasında olduğu bulunmuştur. Ailede ilk-ortanca ve son çocuk olma durumuna göre KEN savunma mekanizmasının kullanımında önemli fark olduğu, bu farkın ilk çocuk ile ortanca çocuk arasında olduğu bulunmuştur. Ayrıca son olarak da öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik durumunu algılamalarına göre savunma mekanizmaları kullanım tercihleri incelendiğinde önemli fark bulunmamıştır. Savunma mekanizmalarının kullanımının artması ve olumsuz otomatik düşüncelerin bireylerin ruh sağlığının bozulmasına sebep olabileceğinden, bu tür konuların dikkate alınması, ayrıca yeni araştırmaların farklı değişkenler kullanılarak, farklı ömeklem grupları üzerinde yeniden yapılması ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.n SUMMARY In this study, we aimed to detamine the relationship between negative automatic thoughts of high school students and their defense mechanisms. The dependant variable of the study was the defense mechanisms. The independant variables were the sexuality, class level, situation of being the first, second or the last child in the family, his comprehension level of the family's socioeconomic situation, and negative thoughts levels. This field study covered all of the high schools in the state of Samsun; and the study group which consisted of 386 students was formed by random selection. Defense Mechanism Inventory Adult Form of Ihilevich and Gleser was used to determine the defense mechanisms that students have used. Automatic Thoughts Scale with Personal Knowledge Form were used to determine their automatic thoughts. Our results showed that there is no significant correlation between negative automatic thought levels and defense mechanisms. When we examined the defense mechanisms; Turning Agains Object (TAO), Projection (PRO), Reversal (REV), Turning Against Self (TAS), Principilization (PRN) separately, the two, namely REV and TAS had significant relation with the negative automatic thoughts. As we researched the usage of the defense mechanisms in different sexes, we found that boys have used the TAO Mechanism more frequently than girls. According to the trial on the class level, the frequecy of the use of defense mechanism, PRN showed marked difference at high school levels I and II, and I and III. Being the first, second or last child caused important difference in the use of TAS Defense Mechanism. This difference was specifically significant between the first and the second child. Regarding the perception of the students' families socioeconomic status, we did not find any important difference in the preference of using the defense mechanisms. Since the increasing use of the defense mechanisms and negative automatic thoughts may disconcert the public mental health, we recommend new studies on various study groups using extended type of variables.