Samsun İlinde Kavak Ağaçlarında Görülen Akar Türlerinin ve Yoğunluklarının Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma 2021 ve 2023 yılları arasında Samsun ili kavak (Populus spp.) ağaçlarında bulunan akar (Acari) türlerini ve yoğunluklarını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada türlerin belirlenmesi için vejetasyon dönemi boyunca Samsun iline bağlı 17 ilçeye aylık peryodik sürveyler düzenlenmiş ve 125 örnekleme yapılmıştır. Ayrıca kavak ağaçlarında bulunan akarların yoğunluklarını ve mevsimsel dağılışlarını ortaya koymak amacıyla 3 lokasyona 10 günlük peryodik sürveyler yapılmış ve birim alana düşen akar sayısı tespit edilmiştir. Laboratuvara getirilen yaprak ve sürgün örnekleri stereo mikroskop altında incelenmiş, toplanan tüm akarlar %70'lik etil-alkolde muhafaza edilmiş, laktik asitle temizlenmiş, Hoyer ortamı kullanılarak preparatları yapılmış ve teşhis edilmiştir. Bu çalışmada incelenen örneklerin %94,4'ünde akar tespit edilmiş, 9 familyaya ait 18 cins ve bu cinslere bağlı 28 tür teşhis edilmiştir. Bu türler; Tyrophagus putrescentiae Schrank (Acaridae); Aculus mogeri (Farkas), Aculus dimidiatus (Hall), Tetra lobulifera (Keifer) (Eriophyidae); Brevipalpus lewisi (McGregor), Brevipalpus recki (Livshitz & Mitrofanov) (Tenuipalpidae); Eotetranychus populi (Koch) (Tetranychidae); Amblydromalus limonicus (Garman & McGregor), Neoseiulus fauveli (Athias–Henriot), Typhlodromips sessor (De Leon), Amblyseius andersoni (Chant), Amblyseius bryophilus Karg, Euseius gallicus (Kreiter & Tixier), Euseius stipulatus (Athias–Henriot), Transeius wainsteini (Gomelauri), Paraseiulus triporus (Chant & Yoshida–Shaul), Typhlodromina sp. (Phytoseiidae); Tarsonemus waitei Banks, Tarsonemus confusus Ewing, Tarsonemus bachmaieri Cooreman, Tarsonemus piliger Schlechtendal, Tarsonemus smithi Ewing (Tarsonemidae); Tydeus nr californicus Oudemans, Tydeus spathulatus Oudemans, Brachytydeus nr bakeri (Zaher & El Bagoury), Brachytydeus nr zebramontanus Meyer (Tydeidae); Triophtydeus triophthalmus (Oudemans) (Triophtydeidae); Pronematus ubiquitus (McGregor) (Iolinidae)'dur. Bulunan bu türlerden sekiz tür; T. lobulifera, A. limonicus, T. sessor, N. fauveli, B. nr bakeri, B. nr zebramontanus, T. bachmaieri ve T. piliger türleri Türkiye için yeni kayıt niteliğindedir. Typhlodromina sp. ise cins düzeyinde yeni kayıt olarak tespit edilmiştir. Aculus mogeri en yoğun zararlı, T. spathulatus ise en yoğun predatör tür olarak bulunmuştur. Yapılan bu çalışmada predatör akarlardan 16 türün bulunması, zararlı akar türlerinin bir dereceye kadar biyolojik kontrolünün gerçekleştiğini göstermektedir.This study was carried out to determine the mite species and their densities on the foliage of poplar (Populus spp.) trees in Samsun Province between 2021 and 2023. Periodic shoot and leaf samplings were done monthly in 17 towns of Samsun Province during the vegetation period. A total of 125 samplings were done. Additionally, surveys were done at ten day intervals at three locations to determine the population densities and seasonal fluctuations of mite species. Collected leaves and shoot samples were taken to the laboratory and examined under a stereo microscope. All of the collected mites were preserved in the 70% ethyl-alcohol, cleared in lactic acid, mounted by using Hoyer's medium and then identified. Mites were found on 94.4% of the collected samples. Twenty eight species belonging to 18 genera and 9 families were identified. These species were; Tyrophagus putrescentiae Schrank (Acaridae); Aculus mogeri (Farkas), Aculus dimidiatus (Hall), Tetra lobulifera (Keifer) (Eriophyidae); Brevipalpus lewisi (McGregor), Brevipalpus recki (Livshitz & Mitrofanov) (Tenuipalpidae); Eotetranychus populi (Koch) (Tetranychidae); Amblydromalus limonicus (Garman & McGregor), Neoseiulus fauveli (Athias–Henriot), Typhlodromips sessor (De Leon), Amblyseius andersoni (Chant), Amblyseius bryophilus Karg, Euseius gallicus (Kreiter & Tixier), Euseius stipulatus (Athias–Henriot), Transeius wainsteini (Gomelauri), Paraseiulus triporus (Chant & Yoshida–Shaul), Typhlodromina sp. (Phytoseiidae); Tarsonemus waitei Banks, Tarsonemus confusus Ewing, Tarsonemus bachmaieri Cooreman, Tarsonemus piliger Schlechtendal, Tarsonemus smithi Ewing (Tarsonemidae); Tydeus nr californicus Oudemans, Tydeus spathulatus Oudemans, Brachytydeus nr bakeri (Zaher & El Bagoury), Brachytydeus nr zebramontanus Meyer (Tydeidae); Triophtydeus triophthalmus (Oudemans) (Triophtydeidae); and Pronematus ubiquitus (McGregor) (Iolinidae). Among these 28 species, eight species, T. lobulifera, A. limonicus, T. sessor, N. fauveli, B. nr bakeri, B. nr zebramontanus, T. bachmaieri and T. piliger, are new records for Türkiye. Additionally, Typhlodromina sp. is also the new record at the genus level. Aculus mogeri was the most abundant phytophagous mite and T. spathulatus was the most abundant predatory species. The presence of 16 predatory species indicates that some degree of biological control of phytophagous species is occuring.