Spor Yapan Kadınlarda Nesneleştirilmiş Beden Bilincinin Mükemmel Performans Algısı Üzerine Etkisi

Abstract

Bu araştırma, sporcu kadınlarda nesneleştirilmiş beden bilincinin mükemmel performans algısı üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya spor yapan 418 kadın katılmıştır. Demografik özellikli soruların yanı sıra Nesneleştirilmiş Beden Bilinci Ölçeği ve Sporda Mükemmel Performans Ölçeği, ikili karşılaştırmalarda T-testi, çoklu karşılaştırmalarda ise One-Way ANOVA testi kullanılmıştır. Gruplar arası farklılıkları belirlemek için LSD testi uygulanmıştır. Spor eğitimi alanların kontrol inancı, spor eğitimi almayanlardan daha düşük (P<0,01), düzensiz ve bazen düzensiz uyuyanların kontrol inancı ise düzenli uyuyanlardan daha düşük (P<0,01) bulunmuştur Beden kitle indeksi 20 ve altında olanların kontrol inancı, vücut kitle indeksi 21-25 arasında olanlardan, öğrencilerin kontrol inancı çalışanlardan, amatörlerin kontrol inancının sağlık amaçlı spor yapanlardan, takım sporu yapanların kontrol inancının bireysel spor yapanlardan, beslenmesine dikkat etmeyenlerin, vücut ağırlığını ayarlamak için beslenmesine dikkat edenlerin ve sağlıksız beslendiğini düşünenlerin kontrol inancının vücut ağırlığından bağımsız beslenenlerden daha düşük olduğu bulunmuştur (P<0,05). Beden utancı 21-30 yaş ve üzeri kişilerde 20 yaş ve altındakilere göre, haftada iki gün spor yapanlarda daha sık spor yapanlara göre, düzenli adet görenlerde düzensiz ve ara sıra düzensiz adet görenlere göre, beslenmeye dikkat etmeyenlerde vücut ağırlığını ayarlamak için beslenmeye dikkat edenlere ve sağlıksız beslendiğini düşünenlere göre beden utancı daha düşük bulunmuştur (P<0,05). Vücut ağırlığından bağımsız beslenenlerde sağlıksız beslendiğini düşünenlere göre beden utancı daha düşük bulunmuştur (P<0,01). Sonuçlardan birincisi, spor yapan kadınlarda beden utancı arttıkça kontrol inancının azaldığı ve olumsuz etkilendiği; ikincisi, beden utancı arttıkça ve kontrol inancı azaldıkça performansta mükemmeliyetçi davranışların arttığı; üçüncüsü, sporda kontrol inancının sporcunun psikolojik ve dolayısıyla fizyolojik sağlığı üzerindeki etkisinin önemli olduğu söylenebilir. Spor yapanlarda kontrol inancının pozitif ve motivasyonel bir rol oynadı. Nesneleştirilmiş beden bilincinin tüm bu sonuçlarının sporcunun performansındaki başarı ve mutluluk algısı için önemli olduğu açıktır. Bu çalışma, kontrol inancının motivasyonel rolünü, sporcu performansı ve refahı için nesneleştirilmiş beden bilincini incelemenin önemini göstermiştir. Sporculara psikolojik yardım, psikososyal destek ve psiko eğitim verilerek farkındalıkları arttırılabilir.This study investigated the effect of objectified body consciousness on the perception of excellent performance in female athletes. 418 female participants who do sports were asked demographic questions with the Objectified Body Consciousness Scale and the Excellent Performance in Sports Scale. T-test, one-way ANOVA and LSD test were used. CONTROL BELIEF was found to be lower in athletes who received sports training compared to those who did not receive sports training (P<0.01) and in those who slept regularly compared to those who slept regularly (P<0.01). It was found that women with a body mass index (BMI) of 20 and below had lower control belief than those with a BMI between 21-25. Control belief was found to be lower in students compared to those who worked, in amateurs compared to health-oriented athletes, in team sports compared to individual athletes, in those who did not pay attention to their nutrition compared to those who paid attention to weight management, and in those who believed that they ate unhealthily compared to those who ate regardless of their body weight (P<0.05). Body shame was found to be lower in individuals aged 21-30 and above compared to those aged 20 and below, in those who exercised twice a week compared to those who exercised more frequently, in those with regular menstrual periods compared to those with irregular menstrual periods, and in those who paid attention to their diet for weight control compared to those who did not (P<0.05). Body shame was found to be lower in those who ate regardless of body weight compared to those who thought they ate unhealthily (P<0.01). The first of the results was that as body shame increased, control belief decreased; second, as control belief decreased, perfectionism in performance increased; third, control belief significantly affected the psychological and physiological health of athletes. This study demonstrated the motivational role of control belief and the importance of objectified body awareness for athlete performance and well-being. Awareness can be created by providing athletes with psychological support and psychoeducation on this issue.