Samsun Arkeoloji Müzesi'nde Bulunan Pişmiş Toprak Amphoralar

Abstract

Antik Dönemler'de tarım ürünlerinin korunması ve taşınması amacı ile çeşitli kap türleri üretilmiştir. Bu kap türlerinden en çok tercih edilenlerden biri de amphoralardır. Başlangıçta tek tip üretilen amphoralar, ticaretin gelişmesi ve taşınan malzemelerin çeşitlenmesi ile birlikte çeşitli formlarda üretilmişlerdir. Erken Tunç Çağı'ndan Bizans Dönemine kadar varlığını sürdüren amphoralar, büyük bir alana yayılım göstermiştir. Bunun neticesinde, birçok bölgede amphora üretim merkezleri kurulmuştur. Çağlar boyunca kara ve deniz ticaretinde kullanılan amphoralar, ticaret hayatının alt yapısını oluşturan ve bu zamana kadar arkeolojik önemli bilgi ve belgeler sunan temel taşlarından biri olmuştur. Samsun Arkeoloji Müzesi envanterine kayıtlı çok sayıda amphora bulunmaktadır. Yapılan çalışmada 118 adet amphoraya yer verilmektedir. Bu amphoralar 11 üretim merkezine ayrılarak detaylı olarak incelemeleri yapılmıştır. Amphoraların birçoğu müzeye satın alma, müsadere ve hibe yolu ile kazandırılmıştır. Üzerlerinde bulunan kalıntılardan dolayı deniz buluntuları olarak değerlendirilmişlerdir. Daha önceleri bu eserlerin değerlendirilmesi tam anlamı ile yapılmamış ve literatüre kazandırılmamıştır. Yapılan çalışmalar doğrultusunda eserlerin kullanıldıkları dönemin tarihlendirilebilmesi, benzer örneklerinin hangi coğrafyalarda görüldüğünü tespit etme açısından önem arz etmektedir.

Various types of containers were produced in antiquity for the purpose of protecting and transporting agricultural products. One of the most preferred types of vessels is amphorae. Originally produced uniformly, amphorae were produced in various forms with the development of trade and the diversification of transported materials. The amphoras, which existed from the Early Bronze Age to the Byzantine Period, spread over a large area. As a result, amphora production centers have been established in many regions. Amphoras, which have been used in land and sea trade for ages, have been one of the cornerstones of the commercial life and providing important archeological information and documents until this time. There are many amphorae registered in the inventory of Samsun Museum. 118 amphoras are included in the study. These amphorae were divided into 11 production centers and analyzed in detail. Many of the amphoras were brought to the museum through purchase, confiscation and donation. Because of the ruins found on them, they were considered as sea finds. The evaluation of these works has not been done fully before and they have not been added to the literature. According to the studies, it is important to be able to date the period in which the works were used, in terms of determining in which geographies similar examples are seen.