Yargıtay Kararları Eşliğinde Tüketici Sözleşmelerinde Yer Alan Haksız Şartların Denetimi

Abstract

Tüketici sözleşmelerinde haksız şartların denetimi, 6502 sayılı TKHK m. 5 hükmü ile düzenlenmiştir. İlgili madde kapsamında haksız şartlar; sağlayıcı ve satıcının tüketiciyle müzakere etmeden sözleşmeye dâhil ettiği; bu sebeple tüketicinin sözleşmeden doğan haklarını ve yetkilerini kısıtlayan ve yükümlülüklerinde dürüstlük kurallarına aykırı düşecek şekilde tüketici aleyhine dengesizliğe yol açan sözleşme şartlarını ifade etmektedir. Kanun koyucu bir tarafını tüketicinin oluşturduğu sözleşmelerde yer alan haksız şartların kesin olarak hükümsüz olduğunu düzenlemiştir. Ancak sözleşme hukukunda geçerli olan güven ilkesinin zedelenmemesini sağlamak amacıyla sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hükümlerinin geçerliliğini koruyacağı hükme bağlanmış ve bu kapsamda sırf haksız sayılan bu şartlar sebebiyle sözleşmenin geçersiz hale gelmesini engellemeye yönelik düzenleme ihdas edilmiştir. Ayrıca sözleşmede yer alan bir genel işlem şartının açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok anlama gelmesi halinde, bu şartın tüketicinin lehine yorumlanacağı ifade edilerek tüketici lehine yorum ilkesini benimsemiştir.