Turizm Sektöründe Hizmet Robotları Kullanımına İlişkin Yapılan Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Abstract

Yapay zekânın hızla gelişimi ile birlikte robotların kullanım alanları ve sıklığı da artmaya başlamıştır. Bir hizmet sektörü olan turizmde hizmet robotlarından çeşitli alanlarda fayda sağlamaktadır. Konaklama, seyahat, rehberlik gibi turizmin birçok alanında faaliyet gösteren hizmet robotları, işletmelere sağladığı avantajlar ile birlikte turizm hizmeti satın alan kişilerinde ilgisini çekmektedir. Ayrıca COVID-19 süreciyle beraber robotların turizm sektöründe kullanımının artmasına bağlı olarak alanda yapılan çalışmalarında sayısında artış yaşanmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, turizm sektöründe hizmet robotları kullanımı üzerine yayınlanan akademik araştırmaların mevcut durumunun belirlenmesi, literatürün belirli bir zaman dilimindeki gelişiminin ortaya konulması ve gelecekte yapılacak araştırmalar için rehberlik edici bilgiler sağlanmasıdır. Araştırma kapsamında 172 makale ve 8 kitap bölümü olmak üzere toplam 180 çalışma analize dâhil edilmiştir. Analiz edilen çalışmalar 2012 ve 2024 yıllarını kapsamaktadır. WoS veri tabanından elde edilen verilerin görselleştirilmesi için R programı kullanılmıştır. Bulgulara göre; konu ile ilgili yapılan çalışmaların 2019 yılından itibaren artışta olduğu ve en fazla çalışma yayınlanan yılın 2022 olduğu saptanmıştır. En fazla yayın veren derginin 'IJHM' olduğu en fazla atıf alan derginin ise 'IJCHM' dergisi olduğu ortaya konmuştur. Alanda en etkin ve en fazla iş birliği yapan yazarlar Ivanov S, Webster C ve Seyitoğlu F'dir. En fazla atıf alan ulusal ve yerel yayınlara bakıldığında Lu L'nin 2019 yılında yapmış olduğu yayın gelmektedir. Çalışmalarda en sık kullanılan kelimeler 'turizm, misafirperverlik, teknoloji, deneyim ve kabuldür.' Alandaki en etkin ve en fazla iş birliği yapan ülkeler; Çin ve Amerika Birleşik Devletleri olmakla beraber en fazla yayın veren kurumlar ise Varna İşletme Üniversitesi ve Hong Kong Politeknik Üniversitesidir.With the rapid development of artificial intelligence, the use and frequency of robots have also started to increase. In the tourism industry, which is a service sector, service robots are utilized in various areas. Service robots operating in various fields such as accommodation, travel, and guidance attract the attention of customers while providing advantages to businesses. The use of robots in the tourism sector has increased with the COVID-19 pandemic, leading to a rise in the number of studies conducted in this field. In this context, the aim of the study is to determine the current state of academic research on the use of service robots in the tourism sector, to reveal the development of the literature over a certain period, and to provide guiding information for future research. A total of 180 works, including 172 articles and 8 book chapters, have been included in the analysis. The analyzed works cover the years 2012 to 2024. R software was used to visualize the data obtained from the WoS database. According to the findings, there has been an increase in the number of studies on this topic since 2019, with the highest number of publications in 2022. The journal with the most publications is 'IJHM', while the journal with the most citations is 'IJCHM'. The most influential and collaborative authors in the field are Ivanov S, Webster C, and Seyitoğlu F. The most cited national and local publication is the one by Lu L in 2019. The most frequently used keywords in the studies are 'tourism, hospitality, technology, experience, and acceptance.' The most active and collaborative countries in the field are China and the United States, with the most prolific institutions being Varna University of Management and Hong Kong Polytechnic University.