V. Haçlı Seferi ve İslam Dünyasına Etkileri

Abstract

Ortaçağ'da İslam dünyasının karşılaştığı en büyük iki felaketten birisi Moğol istilası iken diğeri Haçlı Seferleri olmuştur. Biz, tez konumuzu bu felaketlerden ikincisi olan savaşlar dizisinin içinden seçmeyi uygun gördük. Haçlı Seferleri ile ilgili şüphesiz sayısız çalışmalar yapılmıştır. Ancak ülkemizde ağırlıklı olarak ilk dört sefer ele alınmış, sonraki seferler üzerinde pek durulmamıştır. Bunun için, izlediği güzergâh ve yöntem açısından ilk dört seferden farklı olan V. Haçlı Seferini (1217-1221) çalışmamıza konu edindik. Çalışmamızı giriş ve sonuç başlıklarının haricinde üç bölümde şekillendirdik. Giriş bölümünde Haçlı Seferleri ile ilgili genel bir fikir sunduk. Burada seferlerin kategorize edilmesiyle ilgili düşüncelerimizin yanı sıra faydalandığımız kaynaklar hakkında bilgi sunduk. Birinci bölümde konumuzun daha iyi anlaşılması amacıyla ilk önce Haçlı Seferleri düşüncesinin ortaya çıkışı, sebepleri ve ilk dört Haçlı Seferi'ni kısaca tanıttık. Ardından V. Haçlı Seferinin sebepleri, karar alınma sürecini, Mısır'ın hedef alınmasının arkasındaki saikleri ve katılımcıların sefere iştiraklerindeki gerekçeleri ele aldık. Bölümün sonunda da V. Haçlı Seferi öncesinde İslam dünyasının durumuna siyasi ve idari yönden göz attık. İkinci bölümde savaşın askeri sürecini Dimyat'ı koruyan kulenin düşüşü, Âdiliye ve Dimyat'ın işgal edilişi şeklinde sınıflandırarak inceledik. Buna ilaveten savaş sırasında yapılan barış görüşmelerini, Haçlıların saldırı şeklini, Müslümanların savunma yöntemlerini ve yaşadıkları travmayı ele aldık. Üçüncü bölümde Haçlıların yaptıkları büyük taarruzun boşa çıkarılması ve onların durdurulması ile başlayan barış görüşmelerine ağırlık verdik. Sonrasında Haçlıların kaybetmelerindeki iç ve dış sebepler üzerinde durduk. Son olarak da V. Haçlı Seferi ile Mısır başta olmak üzere Filistin ve Suriye'de yaşayan topluluklar içindeki sorunlara ve sosyal değişimlere baktık. Sonuç bölümünde de genel bir değerlendirme yaparak tezimizi sonlandırdık. Yukarda söz ettiğimiz bütün bu başlıkları sunarken salt bir ansiklopedik bilgi aktarımının önüne geçerek, olaylar ile ilgili kendi kanaatimizi ortaya koymaya azami gayret gösterdik. Ayrıca konunun daha iyi anlaşılmasına katkısı olacağını düşündüğümüz tablo ve haritalar da sunarak tezimizi desteklemeyi amaçladık. Anahtar Sözcükler: Dimyat, Eyyûbîler, el-Kâmil, el-Muazzam, Haçlı Seferleri, Brienne'li Jean, PelagiusOne of the two greatest catastrophes which the Islamic world of the Middle Ages encountered is Mongol invasion and the other is the Crusades. We chose the subject of our thesis from this second catastrophe which is a series of battles. Doubtlessly, numberless studies were made on the Crusades. But in our country usually the first four Crusades were discussed and the later Crusades were not taken into consideration. So in our study we chose the Fifth Crusade (1217-1221) which differed from the first four Crusades in terms of its route and method. Aside from preface and epilogue, we divided our study into three chapters. In the preface we presented a general idea about the Crusades. We mentioned about the differences between the West and the East in terms of organization and treatment of the Crusades. Here we made a general evaluation by categorising the sources from which we benefited. In the first chapter for a better comprehension of the Crusades we briefly gave information about the appearence of the idea of the Crusades, its causes and the first four Crusades. Afterwards we dealt with the causes of the Fifth Crusade, the process of decision, the cause for targeting Egypt and the participants' reasons for joining this Crusade. At the end of the chapter we glanced at the conditions of the Islamic world in terms of political and administrational aspects. In the second chapter we studied the military process at the campaign, with the titles as the fall of the tower defending Damietta, the occupation of Âdiliyah and Damietta. Furthermore we dealt with the peace talks during the campaign, the attacking styles of the Crusaders, the defending styles of the Muslims and the trauma which they experienced. In the third chapter, we generally studied the frustration of the great attack of the Crusades and the peace talks starting with this failure. Afterwards we emphasized the internal and exterior causes of the failure of the Crusades. Finally we glanced at the internal problem sand social changes experienced, firstly in Egypt, and Palestine and Syria after the Fifth Crusade. In the epilogue we finished our thesis by a general evaluation. About the topics aforementioned, we made the greatest effort for express our personal opinions about the events to avoid only giving a encyclopedic information. Furthermore we aimed to consolidate our thesis by presenting charts and maps which we think will contribute for a better comprehension of the study. Keywords: Damietta, Ayyubids, al-Kâmil, al-Muazzam, Crusades, Jean de Brienne, Pelagius