Türkiye'de Din Siyaset İlişkisi (1960-1971)

Abstract

19. Yüzyıldan başlayarak, Cumhuriyetin kuruluşu ile en üst seviyeye ulaşan laiklik uygulamaları birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Yüzyıllardır toplumsal hayatta önemli bir yer tutan din kavramının, laiklik ile birlikte kamusal alanın dışına çıkarılması ile başlayan sürecin halk tarafından kabul edilmesi kolay olmamıştır. Nitekim çok partili hayata geçilmesi ile birlikte halkın temsilcisi olan siyasetçiler, toplum içinden gelen taleplere uygun din politikaları üretmeye başlayacaktır. Bu dönemde farklı görüş sahibi bireylerin de sesini duyurması bir anlamda Türkiye'de din-siyaset ilişkilerine de yeni bir boyut kazandırmıştır. 1961 Anayasası ve onun sağladığı göreceli hürriyet ortamı uzun zaman kendini ifade etme imkânı bulamamış olan farklı görüşlerin de seslerini duyurabilmesine yol açmıştır. Sağ ve solda basın yayın yelpazesinin genişlemesi, 1960'lı yıllar boyunca Türk siyasi yaşamında daha önce deneyimlenmeyen birçok yeni olgu ile karşılaşılmasını sağlamıştır. 1960 sonrası dönemde, Diyanet İşleri Başkanlığı, irtica ve Nurculuk, Komünizm çerçevesinde yaşanan tartışmalar din-siyaset ilişkisi bağlamında dönemin en dikkat çeken temalarını oluşturur. 1965 seçimleri ile birlikte merkez sağın temsilcisi Adalet Partisi'nin 1971 yılına kadar sürecek olan iktidar dönemi başlamış, bu dönemde din kavramı sol ile mücadelede sağ tarafından en önemli cepheye yerleştirilmiştir.

The application of secularism caused many controversies in the 19th century and these controversies reached its peak with the establishment of the Republic. The exclusion of the religion which had been in the heart of the social life for centuries from public domain was not readily adopted by the people. Accordingly, with transition to multi-party system in the political life, politicians developed religion policies shaped by the demands from the people. In this period, individuals with different views were able to raise their voice, which helped the religion-politics relation develop a new dimension. The 1961 Constitution and the atmosphere of freedom it brought along allowed different voices to be heard. The spectrum of the press widened in both the right and the left wing and a lot of unprecedented formations emerged during the 1960s. After the 1960s, Directorate of Religious Affairs, reactionarism, Nurculuk and communism are significant themes of arguments developed within the religion-politics context. With the 1965 elections, the rule of AP, which would end in 1971, started. In this period, religion was brought to the front line by the right wing in the struggle against the left.