İbn Hazm'ın Tarihçiliği

Abstract

Miladi 11. yüzyılda Endülüs'te yaşamış olan İbn Hazm İslami ilimlerin birçok alanında kendisini geliştirmiş ve bu ilim dallarında eserler vermiştir. Bunlardan biri de tarih alanıdır. İbn Hazm İslam Tarihi, siyer, dinler tarihi ve nesep ilminde nitelikli eserler kaleme almıştır. Genel olarak İbn Hazm'ın tarih anlayışı kendinden önceki İslam tarihçileri ile aynı olmakla birlikte kendinden önceki tarihçilerden metod ve üslub yönünden bazı noktalarda ayrılmaktadır. Zâhirî mezhebine mensubiyeti nedeni ile rivayetlere bağlı kalmış ve çoğu zaman naklettiği olaylar üzerinde görüş bayan etmemiştir. İbn Hazm, faydacı tarih anlayışını benimsemiştir. O, tarihten ibret alınması ve öncekilerin hatalarının tekrarlanmaması gerktiğine inanmaktadır. İbn Hazm bu düşüncesi ile tarih ilmine büyük bir amaç yüklemektedir. İbn Hazm eserlerini yazarken ağırlıklı olarak özetleme metodunu takip etmiştir. Olayları ele alırken sadece bilinmesi gerekenleri aktarmış, naklettiği rivayetlerin doğruluna özen göstermeye çalışmıştır. Bu nedenle o yaşadığı dönemde ve sonraki çağlarda güvenilir bir tarihçi olarak kabul edilmiş, müteahhir tarihçiler tarafında kaynak olarak gösterilmiştir. İbn Hazm içinde yaşadığı toplumun sorunlarına kayıtsız kalmamış, bu toplumsal sorunların ve çözülmenin nedenlerini araştırmış, çözüm yolları üretmeye çalışmıştır. Bir tarihçi olarak, dağılan Müslümanların tekrar bir araya gelmesi için gerek siyasetin içinde yer alarak, gerekse yazdığı eserler ile çaba sarf etmiştir.

Ibn Hazm, who lived in Andalusia in the 11th century, improved himself in different fields of Islamic sciences and wrote many books on these sciences. One of these İslamic fields is that history. Ibn Hazm wrote books on history of Islam, history of religions and life of Prophet (pbuh). When we look at his understanding of history is that same as previous historians. But his method and wording different from former historian. Ibn Hazm's view of history is that utilitarian history. He believes that we must take lessons from history and do not make same mistakes as formers. Ibn Hazm applied summarizing method in his books. When he narrated events, he tried to take care to narrated to only what needs to be known and their accuracy. For this reason he was described as a reliable historian in the period he lived and later. Ibn Hazm did not oblivious to problems of his sociaty he lived in, he searched for the causes of these social problems and tried to produce solutions. As a historian he worked hard for associate Muslims, which has been scattered.