Beton Yollarda Enine Yivlemenin Sürtünmeye ve Basınç Dayanımına Etkisi

Abstract

Dünyada birçok ülkede 70 yılı aşkın bir süredir uygulanmakta olan betonyolların, yapılan araştırmalar ve mevcut uygulamalar neticesinde, birçok yerdeasfalt yollardan daha öncelikli seçenek oldukları görülmüştür.Bu çalışmada, beton yol yüzeylerinde yapılan enine yivlemenin sürtünmeyeve beton dayanımına etkileri incelenmiştir. Enine yivleme, beton yolkaplamalarına uygulanan yüzey doku işlemidir. Kayma ve kızaklamanın sebepolduğu yağışlı havalardaki kazaları azaltmak için kullanılmaktadır. Enine yivleriçin aranacak en önemli kriterler, yivler arası mesafe, yiv genişliği ve yivderinliğidir. Bu ölçülere göre, değişik kayma dayanımları, kızaklama hızları veses seviyeleri elde edilmektedir. Bu çalışmada, yiv genişliklerinin beton yolyüzeyinin sürtünmesine etkisi incelenmiş, bunun için farklı genişliklerde, sabitaralık ve derinliklere sahip yivler için İngiliz pendulum aleti ile kayma direncideğerleri ölçülmüştür. Yiv köşelerinin yuvarlatılmasının sürtünmeye bir etkisiolup olmadığı incelenmiş, yiv genişliklerinin artırılması ile daha büyük sürtünmedeğerleri elde edildiği, yiv köşelerinin yuvarlatılması ile de bu değerlerin düştüğüsonucu gözlemlenmiştir. İngiliz pendulum aletiyle yapılan ölçümlerin, yüzeyinmakro dokusundan etkilendiği görülmüştür. Bunun yanında, araç tekeri altında,farklı beton sınıflarında, betonun davranışını incelemek için tekerlek lastikkaplaması ile basınç dayanım testleri yapılmıştır. Lastik kullanılarak yapılanbasınç dayanım testleri sonucunda, betonun normal basınç dayanım testinegöre daha düşük değerlerde kırıldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, yiv genişliklerininartırılması ile elde edilen beton basınç dayanımlarının, tekerlek lastiği altındaazaldığı ve oluşan kırılmaların ani yarılmalar şeklinde olduğu görülmüştür.Sonuç olarak, yiv genişliklerinin artırılması ile kayma direnci değerlerinin arttığı,tekerlek lastiği altında beton basınç dayanım değerlerinin ise düştüğügözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Beton Yol, Enine Yiv, Sürtünme Değeri, Kayma Direnci,İngiliz Pendulum Testi, Beton Yol Basınç DayanımıIt is found that, concrete roads, which have been used in the world morethan 70 years, are prior alternative according to asphalt roads in many placesby researches and existing practices.In this study, effect of transverse tinings on friction and compressivestrength at concrete roads are examined. Transverse tining is a surfacetexturing treatment to concrete road pavements. It has been used to reducewet-weather accidents caused by skidding and hydroplaning. For transversetinings, the most important criterions to look for are spacing between tines, tinewidth and tine depth. According to these dimensions, different skid resistances,hydroplaning speeds and noise values are obtained. In this study, the effect oftine width on concrete surface friction is examined and skid resistance valuesare measured for different tine widths with constant tine spacings and tinedepths by British pendulum device. It is examined if there is any effect ofrounding of tine corners on friction and it is observed that bigger friction valuesare obtained by increasing tine width and these values are decreasing byrounding the corners. It is seen that, measurements done by British pendulumdevice are effected by surface makro texture. Beside that, to examine thebehaviour of different types of concretes under the vehicle tire, compressivestrength tests are done by tire rubber coverings. After the compressive strengthtests by using rubber, it is found that, concrete is broken at lower values thanvalues for normal compressive strength tests. It is also seen that, by increasingthe tine width, concrete compressive strength decreases under tire rubber andcrackings are formed as sudden splits. As a result, it is found that, by increasingtine width, skidding resistance values increases and compressive strengthvalues decreases under the tire rubber.Key Words: Concrete Road, Transverse Tining, Friction Number, SkidResistance, British Pendulum Testing, Concrete Road Compressive Strength