Samsun İli Bafra İlçesi'nde İyi Tarım Uygulaması (İTU) Yapan ve Yapmayan Çiftçilerin Tarımsal Bilgi ve Enformasyon Sistemleri (TBES)'nin Karşılaştırılması

Abstract

Tezin amacı Samsun ili Bafra ilçesinde İyi Tarım Uygulaması (İTU) yapan ve yapmayan çiftçilerin Tarımsal Bilgi ve Enformasyon Sistemleri (TBES)'ni karşılaştırmaktır. TBES doğal kaynaklar ile tarım ürünlerinin üretim, yönetim ve pazarlamasına ilişkin çiftçilere bilgi ve enformasyon desteği sağlayan kurum ve kuruşlar arasındaki sistemden oluşmaktadır. İTU ise güvenli ve sağlıklı gıda ve gıda dışı tarım ürünler sağlayan bir uygulamadır. İTU çevresel açıdan sağlıklı, ekonomik açıdan uygulanabilir ve sosyal açıdan kabul edilebilir olmalıdır. Araştırmanın birincil ve temel materyalini Bafra ilçesinde İTU yapan ve yapmayan çiftçiler ile anket ve mülakat yoluyla elde edilen veriler oluşturmaktadır. Araştırma verileri İTU yapan ve yapmayan 77 çiftçiden toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ile skorlar hesaplanmış ve uygun istatistiki testler yardımıyla karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda İTU uygulayan ve uygulamayan çiftçiler arasında bazı sosyo-ekonomik, kişisel ve tarımsal işletme özellikleri açısından farklılıklar belirlenmiştir. Öte yandan, İTU benimseyen çiftçilerin en çok yararlandığı enformasyon kaynakları olarak ilçe tarım müdürlüğü ve elemanları, sebze üreticileri birliği (İTU) danışmanı ve ilaç/gübre bayileri belirlenmiştir. Ancak, araştırma enstitüsü, üniversite ve kooperatifler gibi enformasyon kaynaklarından çok sınırlı yararlanılmıştır. Bu yüzden bu kurumsal kaynakların çiftçileri daha fazla desteklemesi gerekmektedir. Bu çalışma sonucunda TBES teorisi ve metodolojisinin çitçilerin enformasyon sistemlerinin belirlenmesi için yeterli olduğu düşünülmektedir. Çiftçileri destekleyen enformasyon kaynaklarının belirlenmesi bu sistemin temel unsuru olsa da; enformasyon ve yeniliklerin iletişimi, paylaşımı ve ağının belirlenmesi için TBES yaklaşımı yeterli değildir. Gelecekte İTU gibi çevreyi korumaya yönelik ve sınırlı enformasyon desteğinin olduğu karmaşık enformasyon ve bilgi sistemlerinin analizinde sosyal iletişim ağı analizleriyle Tarımsal Bilgi ve Yenilik Sistemi (TBYS) yaklaşımının kullanılması daha uygun olabilecektir.The purpose of the thesis is to compare Agricultural Knowledge and Information Systems (AKIS) for adopters and non-adopters of Good Agricultural Practices (GAPs) in the Bafra district of Samsun, Turkey. AKIS comprise the institutions and organizations that generate and disseminate knowledge and information to support agricultural production, marketing, and post-harvest handling of agricultural products and management of natural resources. Good Agricultural Practices (GAPs) should be environmentally sound, economically viable and socially acceptable, and result in safe and healthy food and non-food agricultural products. The main materials of this study are the data obtained from a survey with adopters and non-adopters of GAPs in Bafra district. The research data were collected from 77 farmers contained both adopters and non-adopters of GAPs. Statistical analysis, such as Chi-square and t-test was used. The study results presented the socio-economic characteristics of farmers were presented. There was significantly different between adopters and non-adopters of GAPs, according to household size, organizational membership, farm size, livestock and crop production. Meanwhile, the information sources like a district agricultural manager/personnel, union adviser of the farmers' association (GAPs) and pesticide/fertilizer dealers were preferred the main sources of agricultural information for adopters of GAPs. However, it recommended that information sources like research institute, university and cooperatives needs to be improved by strengthening their way of information dissemination. In terms of usefulness of AKIS for this study, it seems that this system was insufficient to analyze this study. Even though the functions of this system are essential elements, they are insufficient for establishing a network of complex innovation-oriented institutional arrangements. In the future, this study suggests that to analyze GAPs it needs to use Agricultural Knowledge and Innovation System (AKIS) approach, because this system have many interaction networks that can facilitate the researchers to reach the innovation easily to the intended farmers.