Samsun İli Simenlik ve Ladik Göllerinde Yaşayan Turna Balığı( Esox Lucius L., 1758 )'nın Yaş Tayini İçin Otolit Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Otolit Biyometrisinin Belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, Ladik ve Simenlik Gölleri'nden örneklenen, ekonomik değeri yüksek olan Turna balığının (Esox lucius) yaş tayininde, bütün otolit ile kesit otolit yöntemlerinin karşılaştırılması ve otolit biyometrisinin belirlenerek lokaliteler arasındaki varyasyonların saptanması amaçlanmıştır. Farklı boyları temsil eden toplam 147 Turna balığı (Ladik Gölü: 86 birey, Simenlik Gölü: 61 birey) ile çalışılmıştır. Türün bütün ve kesit otolitlerinden 3 tekrarlı yaş okumaları neticesinde Ladik Gölü'nde bütün otolitte yaşlar 2-7 arasında, kesit otolitte ise yaşlar 3-7 arasında dağılım gösterirken iki yöntemde de en büyük yaş 7 olarak belirlenmiştir. Simenlik Gölü'nde yaşlar 2-6 arasında dağılırken iki yöntemde de en büyük yaş 6 olarak saptanmıştır. Her iki lokalite için bütün ve kesit otolitlerin okunması sonucunda elde edilen yaş verileri değerlendirildiğinde hem Ladik hem de Simenlik Gölü'nde yaşayan E. lucius bireylerinin yaş tayininde kesit otolit yönteminin bütün otolitin yüzeyinden yaş okuma yöntemine göre daha güvenilir olduğu belirlenmiştir. Otolit biyometrisinin belirlenmesinde otolit boyu, otolit yüksekliği, otolit ağırlığı, otolit çevresi ve otolit alanı olmak üzere beş farklı ölçüm alınmıştır. Her iki lokalitede de total boy-otolit ölçümleri arasındaki ilişkilerden en yüksek r2 değerine total boy-otolit boyu ilişkisinin (Ladik Gölü r2=0.949, Simenlik Gölü r2=0.914) sahip olduğu bulunmuştur. Otolit ölçümlerinden yararlanılarak otolit şekil indeksleri hesaplanmıştır. Otolit şekil indeksleri içerisinde yer alan; şekil faktörü, dairesellik, yuvarlaklık, dikdörtgensellik, eliptiklik ve boy-yükseklik oranına ait tanımlayıcı istatistikler lokalitelere göre ayrı ayrı hesaplanmıştır. Yapılan şekil indeks karşılaştırmaları sonucunda iki lokalite arasında yuvarlaklık indeksi bakımından fark önemli (P<0.05) olmakla birlikte eliptiklik ve boy-yükseklik oranı arasında çok daha önemli düzeyde fark olduğu tespit edilmiştir (P<0.001).

In this thesis study, it was aimed to find out the variations between the localities by comparing the whole otolith and cross-sectioned otolith methods and by determining the otolith biometrics in the determination of the age of the pike (Esox lucius), which has high economic value, sampled from Ladik and Simenlik Lakes. A total of 147 pike fish representing different species (Lake Ladik: 86 individuals, Lake Simenlik: 61 individuals) were studied. As a result of 3 repetitive age readings from whole and crossed otoliths, ages in whole otoliths in Lake Ladik ranged from 2 to 7 years old, while in cross - sectioned otoliths they ranged from 3 to 7 years old, and the oldest age was determined as 7 years in both methods. In Simenlik Lake, ages ranged from 2-6, while the maximum age was 6 in both methods. When the age data obtained as a result of reading whole and cross-sectioned otoliths for both localities is evaluated, it was determined that the sectioned-otolith method for age determination of E. lucius individuals living in both Lakes Ladik and Simenlik is more reliable than the whole-otolith surface age reading method. Five different variations were taken in determining otolith biometrics: otolith length, otolith height, otolith weight, otolith perimeter and otolith area. It was found that the relationship between the total length-otolith length was found to have the highest r2 value (Lake Ladik r2=0.949, Lake Simenlik r2=0.914) among the total length-otolith variations at both localities. Otolith shape indexes were calculated by using otolith measurements. In the Otolith shape indexes; descriptive statistics of shape factor, circularity, roundness, rectangularity, ellipticity and length-to-height ratio were calculated separately according to the localities. As a result of comparing shape indexes, it was found that there is a significant difference in two localities by means of roundness index (P <0.05), though the difference between ellipticity and length-to-height ratio in two localities were found to be a lot more important (P <0.001).