Türkiye'de Yayılış Gösteren Sorex (Mammalia:Soricidae) Türlerinin Karyolojik Özellikleri ve Moleküler Filogenisi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'nin farklı bölgelerinde 2015-2017 yılları arasında 120 gün arazi çalışması gerçekleştirilmiş ve dört farklı türe ait (Sorex volnuchini, S. raddei, S. satunini, S. araneus) 46 Sorex örneği elde edilmiştir. Elde edilen örneklerin kafatası karakterleri, kromozom yapıları ve moleküler özellikleri incelenmiştir. Sorex türleri kafatası karakterleri açısından tür içerisinde varyasyon gösterdiği belirlenmiştir. Kafkas cüce böcekçili (Sorex volnuchini) diploid kromozom sayısı 2n=40, otozomal kromozom kol sayısı NFa=54 şeklindedir. X kromozomu metesentrik ve Y kromozomu büyük akrosetriktir. Kromozom setinde, altı çift metasentrik/submetasentrik, bir çift büyük subtelosentrik, bir çift küçük metasentrik ve 11 çift akrosentrik otozomal kromozom bulunmaktadır. Karyotipde pozitif ve negatif C bantlar bulunmaktadır. Ag-NOR, 17 numaralı kromozom çiftinde ikincil boğum bölgesinde bulunmaktadır. Raddei böcekçili (Sorex raddei) karyotipinde diploid kromozom sayısı 2n=36 ve otozomal kromozom kol sayısı NFa=46 şeklindedir. Kromozom setinde 10 çift farklı büyüklüklerde metasentrik, üç çift submetasentrik, üç çift subtelosentrik ve bir çift akrosentrik kromozom bulunmaktadır. X kromozomu büyük akrosentrik ve Y kromozomu akronsetriktir. Sorex raddei karyotipinde C pozitif bantlar sentromer bölgesinde bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'deki Sorex türlerinin filogenisini oluşturmak ve genetik çeşitliliğini tespit etmek için toplam 46 örneğin mitokondriyal sitokrom b geni (1.140 bç) DNA dizileri, Maksimum Likelihood, Maksimum Parsimoni, Neighbor Joining, Bayesian Inference ve Network metotları kullanılarak analiz edildi.

In this study, 120 days of field work was carried out in different regions of Turkey between the years of 2015 and 2017, and totally 46 Sorex sample was obtained of four different species (Sorex volnuchini, S. raddei, S. satunini, S. araneus.) The obtained samples were examined in terms of skull characters, chromosome structures and molecular structure. It has been determined that Sorex species show variation in terms of skull characters within and between species.The karyotype of the Caucasian pygmy shrew (Sorex volnuchini) consists of 2n = 40 NFa = 54. The X chromosome is metacentric and the Y chromosome is large acrocentric. In the chromosome set, there are six metacentric/submetacentric, one large subtelocentric, one small metacentric and 11 acrocentric autosomal chromosome pairs. C-negative and C-positive heterochromatin band regions are determined in the karyotype. NORs were localized in the secondary constriction in autosomal pair no. 17 of Sorex volnuchini. The karyotype of the Radde's shrew (Sorex raddei) consists of 2n = 36, NFa = 46. The chromosome set has 10 pairs of different sizes of metacentric, three pairs of submetacentric, three pairs of subtelocentric and one pair of acrocentric chromosome. X chromosome is large acrocentric and Y chromosome is acrocentric. In S. raddei karyotype, positive constitutive heterochromatins are in centromere region in autosomal chromosomes. In this study, to determine the genetic diversity and to construct phylogeny of Turkish Sorex species, a total of 46 samples were sequenced for mitochondrial cyt b gene (1.140 bp) and analyzed by using the Maximum Likelihood, Maximum Parsimony, Neighbor Joining, Bayesian Inference and Network methods.