Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı, Aile Yaşam Doyumu ve Dini Yönelim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, aile yaşam doyumu ile dini yönelim arasındaki ilişkiyi incelemeyi ve açıklamayı amaçlamıştır. Araştırmaya, 2020/2021 yılında Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde öğrenimine devam eden 302 kadın ve 102 erkek olmak üzere toplam 404 gönüllü öğrenci katılmıştır. Araştırmada öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı, aile yaşam doyumu ve dini yönelim boyutları üzerinde etkili olduğu düşünülen cinsiyet, anne-baba birliktelik durumu ve sosyoekonomik düzey bağımsız değişkenleri ele alınmıştır. Araştırmada sosyal medya bağımlılığını ölçmek amacıyla Şahin ve Yağcı (2017) tarafından geliştirilen 'Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu', aile yaşam doyumunu ölçmek amacıyla Çalışkan, Toker ve Özbay (2017)'ın geliştirdiği 'Aile Yaşam Doyumu Ölçeği', dini yönelimi ölçmek amacıyla Allport ve Ross (1967) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlamasını yapan Cirhinlioğlu (2006) 'Dini Yönelim Ölçeği' ve araştırmacı tarafından hazırlanan 'Kişisel Bilgi Formu' kullanılmıştır. Araştırma sonuçları için SPSS 27 programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini ölçmek amacıyla Shapiro-Wilk testi uygulanmıştır. Sosyal medya bağımlılığı verisi normal dağılım (p>0.05) gösterirken aile yaşam doyumu ve dini yönelim verilerinin (p<0.05) normal dağılım göstermemektedir. Sosyal medya bağımlılığının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t-testi; anne-baba birliktelik durumu ve sosyoekonomik düzeye göre farklılığını belirlemek için ANOVA-F analizi uygulanmıştır. Aile yaşam doyumu ve dini yönelimin cinsiyete göre farklılığını belirlemek amacıyla Mann-Whitney U testi, anne-baba birliktelik durumunu araştırmak için Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla ise Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı Analizi yapılmıştır. Sonuç olarak sosyal medya bağımlılığının cinsiyet, anne-baba birliktelik durumu ve sosyoekonomik düzey değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Aile yaşam doyumu cinsiyet ve sosyoekonomik düzey değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermezken anne-baba birliktelik durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Dini yönelim boyutunun cinsiyet ve anne-baba birliktelik durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği sosyoekonomik düzeye göre ise anlamlı bir fark göstermediği tespit edilmiştir. Sosyal medya bağımlılığı ile aile yaşam doyumu arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır. Sosyal medya bağımlılığı ile dini yönelim boyutları arasında bir ilişki bulunmamıştır. Dini yönelim boyutları ile aile yaşam doyumu arasında negatif yönlü zayıf bir ilişki bulunmuştur.This study aims to examine and explain the relationship between social media addiction, family life satisfaction and religious orientation among university students. A total of 404 volunteer students, 302 female and 102 male, who were studying at Samsun Ondokuz Mayıs University in 2020/2021, participated in the study. In the study, the independent variables of gender, parent togetherness and socio-economic level, which are thought to affect the dimensions of social media addiction, family life satisfaction and religious orientation, were discussed. In the study, 'Social Media Addiction Scale-Adult Form', developed by Şahin and Yağcı (2017) to measure social media addiction; 'Family Life Satisfaction Scale' developed by Çaliskan, Toker, and Özbay (2017) to measure family life satisfaction; 'Religious Orientation Scale' developed by Allport and Ross (1967) and adapted to Turkish by Cirhinlioğlu (2006) to measure religious orientation and 'Personal Information Form' prepared by the researcher were used. SPSS 27 program was used to analyse the research results. Shapiro-Wilk test was used to measure whether the data showed normal distribution. While social media addiction data showed normal distribution (p>0.05), it was found that family life satisfaction and religious orientation data (p<0.05) did not show normal distribution. T-test was applied to determine whether social media addiction differs according to gender and ANOVA-F analysis was applied to determine whether there was a difference according to the parent togetherness and socio-economic level. Mann-Whitney U test was used to determine whether family life satisfaction and religious orientation differ by gender, and Kruskal-Wallis test was used to determine whether there was a difference in terms of parent togetherness. Spearman Rank Correlation Coefficient Analysis was conducted to examine the relationship between variables. As a result, it was determined that social media addiction did not show a significant difference according to the variables of gender, parent togetherness and socio-economic level. While family life satisfaction does not show a significant difference according to the variables of gender and socio-economic level, it shows a significant difference according to the status of parent togetherness. It was determined that the dimension of religious orientation showed a significant difference according to gender and parent togetherness, but not according to socio-economic level. There is a weak positive relationship between social media addiction and family life satisfaction. No relationship was found between the dimensions of social media addiction and religious orientation. A weak negative relationship was found between the dimensions of religious orientation and family life satisfaction.