Ailede Değerler Eğitimi ve Sorunları

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, ailelerin çocuklarına yönelik değerler eğitimi sürecini inceleyerek, bu süreçte karşılaştıkları sorunları belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırma, Samsun ilinde, Canik ilçesinde yer alan Dereler İlk-Ortaokulu'nun velileri arasında gerçekleştirilmiştir. Toplamda yirmi beş veliye yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, içerik analizi ile on iki tema, dokuz alt tema ve ilgili kodlar belirlenmiştir. Katılımcılar, çocuklarıyla geçirdikleri zamanı hafta içi ve hafta sonu olarak iki kategoriye ayırmıştır. Velilere göre, değerler eğitiminin temeli ailedir ve çocuklar ebeveynlerinden gördükleri davranışlarla şekillenmektedir. Anne-babalar, değerler eğitimini öncelikli ve önemli bir konu olarak değerlendirmektedir. Okullarda ise akademik eğitime daha fazla önem verilmektedir. Veliler, çocuklarının sahip olmasını istedikleri temel değerlerin büyüklere saygı, ahlaklı olmak ve dürüstlük olduğunu belirtmişlerdir. Çocuklarına bu değerleri kazandırmak için örnek davranışlar sergilemenin önemli olduğunu vurgulamışlardır. Rol modeller baba (n=19), anne (n=5) ve öğretmen (n=4) olarak sıralanmıştır. Veliler, çocuklarına değer kazandırmak için en çok kitaplardan yararlandıklarını ifade etmişlerdir. Değerler eğitimi sürecinde yaşanan sorunlar aile büyükleriyle, çocuklarla ve eşler arasında ortaya çıkan çatışmalar olarak kategorize edilmiştir. Ayrıca, kazandırılmak istenen değerlerin öğretmen ve okul tarafından desteklendiği, desteklenmediği görüşleri belirtilmiştir. Çocukların arkadaş çevresinden olumlu, olumsuz etkilendiği veya etkilenmediğine dair görüşler vurgulanmıştır. Medya araçlarının değerler eğitimi çabalarını olumsuz etkilediği ifade edilmiş ve çözüm önerileri arasında süre takibi, yasak uygulamaları, sınırlı oyun süresi ve koruma programları gibi yöntemler önerilmiştir.

The main objective of this study is to identify the challenges that families face in imparting values education to their children. This research uses a qualitative approach, specifically employing phenomenology. Twenty-five parents from Dereler Elementary and Middle School in the Canik town of Samsun province participated in semi-structured interviews as part of the study. Through content analysis, twelve themes, nine sub-themes, and their corresponding codes were identified. Parents indicated that values education starts in the family, where children's personalities are shaped and parents serve as role models. Values education was considered more important than academic education in schools, with parents emphasizing the importance of instilling values such as respect for elders, morality, and honesty in their children. Demonstrating exemplary behavior was considered crucial for instilling these values. Fathers (n:19) were identified as the primary influential role models, followed by mothers (n:5) and teachers (n:4). Parents primarily used books to impart values to their children. Challenges encountered in the values education process included issues with elders, problems with children, and conflicts between spouses. Parents also discussed the influence of teachers and schools on the values they want to impart to their children, and mentioned both positive and negative influences from peer groups and media. Solutions proposed included monitoring and controlling screen time and using protective programs.