Mahremiyetin Dönüşümü ve Özel Alan İfşası: Instagram'da Kadın Deneyimleri

Abstract

Bilgi iletişim teknolojilerinin gelişmesi, internet ve sosyal medya ağlarının ortaya çıkıp yaygınlaşmasıyla birlikte, kullanıcılar kendi içeriklerini oluşturup paylaşma imkânına erişmişlerdir. Görünür olma, beğenilme ve takdir edilme arzusuyla hayatlarının en ince ayrıntılarını sosyal medyada teşhir etmeye başlamışlardır. Bu çalışma, insanların Instagram platformunda gönüllü bir şekilde gösterişçi tüketime katılarak günlük aktivitelerini ve özel hayatlarını sergilemelerinin mahremiyet olgusunu nasıl bir dönüşüme uğrattığını sorgulamaktadır. Guy Debord'un 'Gösteri Toplumu', Byung-Chul Han'ın 'Şeffaflık Toplumu', Jean Baudrillard'ın 'Tüketim Toplumu' kuramlarından yararlanılarak konu kapsamında, Instagram'ı aktif olarak kullanan ve Instagram'ı pasif kullanan -profil hesabına sahip fakat paylaşım yapmayan yalnızca izleyici pozisyonunda olan- iki farklı çalışma grubunun sosyal medyada mahremiyet olgusuna ve mahremiyetin dönüşümüne nasıl baktıkları ve paylaşımların tüketim alışkanlıklarını nasıl etkiledikleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilecektir. Çalışmada nitel veri yöntemi tercih edilmiştir. Kartopu örneklem modeli kullanılarak 16 aktif Instagram kullanıcısı ve 18 pasif Instagram kullanıcısı olmak üzere toplam 34 kadınla yüz yüze derinlemesine görüşme yapılarak veriler toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmış ve veriler temalaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, herkesin kendine göre bir mahremiyet sınırı olduğu ortaya çıkmıştır. Instagram'da çok paylaşım yapılmasının zaman içerisinde normalleştiği ve mahremiyet olgusunun gevşemesine neden olduğu bulgulanmıştır. Gösterişçi tüketim ve kendini olduğundan farklı gösterme arzusu ile özel an paylaşımları yapılmaktadır. Aktif Instagram kullanıcıları yaptıkları paylaşımlarda kendi mahremiyet sınırlarını ihlal ettiklerini düşünmemektedir. Pasif Instagram kullanıcıları ise kendi hayatlarının özel olduğunu ve başkalarının bilmesine gerek olmadığı için paylaşım yapmadıklarını, yapılan paylaşımları eleştirdiklerini belirtseler de başkalarının hayatlarını izlemekten kendilerini alıkoyamamaktadır.With the development of information communication technologies, internet and social media networks emerging and becoming widespread, users have had the opportunity to create and share their own content. People have begun to share the finest details of their lives on social media with the desires to be popular, to be liked and to be appreciated. This study questions how people voluntarily participate in showy consumption and showcase their daily activities and private lives on their Instagram platform. The study has been evaluated with the following theories: Guy Debord's 'Show Society', Byung-Chul Han's 'Transparency Society', Jean Baudrillard's 'Consumption Society'. Worked with two different Instagram profiles; The first profile is the one that actively uses Instagram. The second type of instagram profile is the people who use this platform with the role of audience, who does not share anything on instagram. In this study, how these two different types of Instagram users look at the phenomenon of privacy on the social media and the transformation of privacy and how the posts affect the consumption habits will be evaluated comparatively. Qualitative data method was preferred in the study. Using the snowball sample model, data was collected by making an in-depth interview technique with a total of 34 women, 16 active Instagram users and 18 passive Instagram users. Descriptive analysis was used to analyze the data. The data obtained from the interviewers were theming and analyzed. According to the results obtained, it turned out that everyone has a privacy limit. Participants stated that sharing so much on Instagram has become normal over time and causes the phenomenon of privacy to relax. Specific moments are shared with spectacular consumption and the desire to show themselves differently. People share special moments to show themselves differently than they are and for curiosity. Active Instagram users do not think that they have violated their privacy limits in their posts. The users who do not share anything in the Instagram environment explain the reason why they do not share as follows; My life is private and nobody else needs to know my life. But these people do not hesitate to follow the lives of others.